فشار خون یکی از بیماری‌هایی است که در صورت عدم توجه و درمان‌نشدن می‌تواند عوارض جبران‌ناپذیری همچون سکته مغزی یا نارسایی قلبی به همراه داشته باشد. در نتیجه ضروری است راه‌های کاهش هیپرتانسیون را بدانید و با به‌کارگیری مجموعه روش‌ها برای دستیابی به زندگی سالم‌تر تلاش کنید. در کنار درمان‌های تخصصی چندین روش درمان خانگی فشار خون بالا ارائه شده است که در کنار مصرف دارو و مراقبت زیر نظر دکتر متخصص فشار خون می‌تواند به شما عزیزان در رسیدن به فشار خون نرمال کمک کند. ما در ادامه این مطلب پانزده مورد از مؤثرترین راه‌های درمان خانگی فشار خون بالا را بررسی می‌کنیم.
برای آگاهی از علت هیپرتانسیون ناگهانی، باید از نوع هیپرتانسیون خود باخبر باشید. در مجموع، هیپرتانسیون به فشار خون بالا اولیه و هیپرتانسیون ثانویه تقسیم‌بندی می‌شود. هیچ علت دقیق و مشخصی برای بروز هیپرتانسیون اولیه وجود ندارد و در طول چندین سال، به‌مرور رخ می‌دهد اما در نوع ثانویه که به طور معمول در جوانان و افراد کم‌سن‌وسال ایجاد می‌شود، برخاسته از یک بیماری زمینه‌ای است.
این نوع به شکل ناگهانی خود را نشان می‌دهد و مقداری خطرناک‌تر از هیپرتانسیونی اولیه می‌باشد. عارضه فشار شریانی ثانویه در نوجوانان و کودکان به طور معمول ناگهانی رخ‌داده و در حالتی که سریعاً به آن رسیدگی نشود، احتمال پیداشدن بیماری‌های قلبی و سکته وجود خواهد داشت. برای کاهش سریع هیپرتانسیون در خانه، روش‌های غیرپزشکی کمی وجود دارد.
برخی عرقیات سنتی و استفاده از درمان‌های گیاهی از روش‌های سنتی برای درمان خانگی هیپرتانسیون محسوب می‌شوند. اگر این امکان برای شما فراهم است که با روش‌های مناسب، از بروز این بیماری پیشگیری کرده یا در مراحل ابتدایی، آن را تا حدی کنترل کنید، خطری شما را تهدید نخواهد کرد. در این قسمت برخی از فعالیت‌هایی که ممکن است به کاهش فشار شریانی سریع شما کمک کند، معرفی می‌کنیم.
قبل از هر چیز و در اولین مرحله تلاش کنید آرامش خود را حفظ فرمایید چرا‌که حفظ آرامش و مهار استرس بر روی پایین آوردن فشار شریانی تاثیر به سزایی دارد. در چنین موقعیتی شما باید سعی کنید روی زمین یا صندلی بنشینید و روی نفس‌کشیدن خود تمرکز کنید. نفس عمیق بکشید و پیش از خروج هوا از ریه، برای چند ثانیه هوا را در سینه حبس کنید.
اگر تحت درمان هستید و دارو مصرف می‌کنید، سریعاً به سراغ داروهای خود بروید و یا از دیگران بخواهید در خوردن داروها به شما کمک کنند. به‌جز تمامی این موارد، مصرف یک لیوان چای بابونه یا چای هیبیسکوس هم می‌تواند به حفظ آرامش شما کمک کند. شما همچنین می‌توانید مقداری شکلات تلخ مصرف کنید تا با تراوش اندورفین در بدن، آرامش بیشتری به دست بیاورید.
برای کاهش استرس می‌توانید از عرقیجات مانند عرق زیره سیاه، عرق هل، دارچین، زالزالک، عرق کرفس، گلاب، بومادران، عرق اسطوخودوس و عرق بیدمشک استفاده کنید که پایین آمدن استرس منجر به کاهش فشار شریانی می‌شود.
انجام کارهای درمانی ساده اما مستمر از بهترین روش‌های مدیریت هیپرتانسیون می‌باشد. بااین‌وجود چنانچه در وضعیت اضطراری بودید و روش‌های گفته شده، فشار شریانی شما را کاهش نداد، باید تاحدامکان آرامش خود را حفظ کنید و با ۱۱۵ تماس بگیرید یا از یکی نزدیکان خود درخواست کنید که شما را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی ببرد.
یکی از روش‌های مؤثر در پیشگیری و درمان خانگی فشار خون بالا، کنترل رژیم غذایی است. در یک دستور غذایی سالم و متعادل، میزان بسیاری میوه و سبزی‌ها، روغن‌های امگا و کربوهیدرات‌های باکیفیت خوب و تصفیه نشده مثل غلات کامل وجود دارد. افرادی که از فرآورده‌های حیوانی در دستور غذایی خود استفاده می‌کنند باید تمام چربی‌ها را حذف نموده و از گوشت‌های فرآوری شده دوری کنند.
کاهش سدیم در رژیم غذایی
امروزه در سرتاسر جهان میزان مصرف نمک زیاد است. دلیل این مصرف بالا تا حدی به به‌خاطر خوراکی‌های فرآوری شده و آماده می‌باشد. بسیاری از تحقیقات، هیپرتانسیون ، مشکلات قلبی و سکته مغزی را مرتبط با مصرف زیاد نمک می‌دانند. به‌جای خوراکی‌های فرآوری شده بهتر است غذاهای تازه مصرف کنید و گیاهان و ادویه‌جات و ترشیجات را به‌عنوان چاشنی، جایگزین نمک کنید.
متخصصان برای کنترل یا پیشگیری از هیپرتانسیون ، کاهش مصرف نمک و بالابردن دریافت پتاسیم را پیشنهاد می‌کنند. میزان مصرف نمک خود را در روز به کمتر از ۵ تا ۶ گرم تبدیل کنید. این کار می‌تواند به کاهش فشار شریانی سیستولیک تا ۵ یا 6 mmhg در افراد مبتلا به فشار شریانی و بهبود سلامت قلب و عروق کمک کند.
همچنین افراد باید در رژیم غذایی خود، استفاده از چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس (چربی موجود در غذاهای فرآوری شده و غذاهای حیوانی) را به حداقل برسانند. برای سلامتی منابع گیاهی چربی نظیر آووکادو، آجیل، روغن‌زیتون و روغن‌های امگا می‌توانند مفید واقع شوند.
ورزش و فعالیت بدنی منظم یک درمان خانگی فشار خون بالا
جهت درمان و کنترل فشار خون، ورزش منظم به‌اندازه ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه در هفته لازم است. این مقدار بستگی به خود شما دارد می‌توانید ۳۰ دقیقه در هر روز یا ۳ تا ۶۰ دقیقه در ۷ روز هفته ورزش کنید. ۱۵۰ دقیقه در هفته برای افرادی که دچار هیپرتانسیون هستند نیز مناسب است. به طور منظم ورزش‌کردن به قوی‌تر شدن قلب کمک خواهد کرد و در نتیجه این عضو در پمپاژ خون بهتر عمل می‌کند و باعث کاهش فشار در رگ‌های شما می‌شود.
بااین‌وجود افرادی که برای مدتی طولانی ورزش نکرده‌اند یا بیماری دیگری دارند، باید قبل از شروع ورزش با پزشک معالج خود مشورت کند.
کاهش وزن و کنترل اضافه‌وزن
طبق تحقیقات و مطالعات، کاهش وزن به میزان ۲ تا ۴ کیلوگرم می‌تواند در کاهش فشار خون تاثیر بگذارد. بنابراین می‌توان کاهش وزن و کنترل روند چاقی را یک درمان خانگی فشار خون بالا دانست که بسیار مؤثر است. همچنین کم‌کردن وزن تاثیر داروهای فشار شریانی را بهتر می‌کند. کم‌کردن ۸ کیلوگرم وزن با کاهش فشار شریانی سیستولیک به مقدار ۵ تا 8 mmhg و فشار شریانی دیاستولیک به‌اندازه ۵ تا ۶ mmhg مرتبط است.
کاهش وزن می‌تواند به عملکرد بهتر انبساط و انقباض رگ‌های خونی کمک کند و بطن چپ قلب پمپاژ خون را راحت‌تر انجام دهد. برای دستیابی و حفظ وزن سالم باید به طور منظم ورزش کنید و از رژیم غذایی که بر خوراکی‌های گیاهی توجه دارد و مصرف چربی و قندهای مازاد را محدود می‌کند، پیروی کنید.
خواب کافی مؤثرترین درمان خانگی فشار خون بالا
بیشتر کردن میزان خواب در طول شبانه‌روز نمی‌تواند به‌تنهایی مشکل فشار شریانی را حل کند. اما، امکان دارد که کیفیت خواب پایین و خواب کم آن را بدتر کند. طبق اطلاعات مربوط به یک تحقیق سلامت ملی کره در سال ۲۱۰۵ میلادی، افرادی که کمتر از ۵ ساعت در شب می‌خوابند، خطر ابتلا به فشار شریانی این افراد را بیشتر تهدید می‌کند.
مدیریت و کنترل استرس روزانه
زمانی که شما به طور بلندمدت دچار استرس باشید، بدن شما در موقعیت جنگ همیشگی قرار دارد. به طور فیزیکی، به این معناست که بدن شما در حالت ضربان قلب سریع‌تر و انقباض عروق خونی است. طبق تحقیقات گسترده در این زمینه، مدیریت و کنترل استرس به طور چشمگیری می‌تواند افت هیپرتانسیون را به همراه داشته باشد. برای کاهش استرس می‌توانید به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید.
موسیقی آرامش بخشیدن به اعصاب و افکار شما می‌تواند کمک مفیدی کند. یکی دیگر از روش‌ها کاهش میزان کارکردن است که موجب کاهش استرس می‌شود.
حضور در کلاس‌های یوگا و مدیتیشن
بر اساس گزارش National Center for Complementary and Integrative Health (NCCIH) ورزش‌های یوگا، تای چی و چی کونگ و انجام مدیتیشن می‌توانند به کاهش فشار شریانی کمک کنند. ممکن است مدیتیشن و تنفس عمیق سیستم عصبی پاراسمپاتیک را فعال نماید. چنین ورزش‌هایی از طریق آرام‌کردن بدن از روش تنفس و آگاهی بر تمام‌اندام‌های بدن، موجب به‌وجودآمدن آرامش و از بین بردن ناآرامی در تمامی بخش‌های بدن از جمله عضلات صاف اطراف عروق شده و در نهایت سبب کاهش فشارخون می‌شوند.
بهره‌گیری از این روش درمان خانگی فشار خون بالا معمولاً بی‌خطر است اما ممکن است برخی از حرکات و فعالیت‌ها برای افراد مبتلا به هیپرتانسیون مناسب نباشند.
مکمل‌های طبیعی مناسب کاهش فشارخون
در رژیم غذایی‌تان بذر کتان، سیر، چای سبز، پروبیوتیک‌ها، کاکائو و گل سرخ قرار دهید تا شاهد کنترل هیپرتانسیونی خود باشید. در این قسمت بعضی از مکمل‌های طبیعی را که در درمان خانگی فشار خون بالا به شما کمک می‌کنند معرفی خواهیم کرد.
استفاده از عصاره سیر کهنه یکی از روش‌های درمانی فشار خون است. یکی دیگر از مکمل‌های طبیعی برترین نام دارد که در طب آیورودا و چینی مورداستفاده قرار می‌گیرد. امکان دارد این مکمل تولید اکسید نیتریک را افزایش دهد که به کاهش فشارخون کمک می‌کند.
تحقیقاتی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که پروتئین آب‌پنیر موجب کنترل فشار شریانی و بهبود عملکرد عروق خونی در ۳۸ نمونه شد. یکی از مکمل‌هایی که از زمان بسیار قدیم برای سلامت قلب مورداستفاده قرار می‌گرفت، روغن ماهی است. چای خوش‌عطری از گل‌های هیبیسکوس به دست می‌آید که جزو مکمل‌هایی است که ممکن است باعث کاهش هیپرتانسیون شود. این چای مملو از آنتوسیانین و پلی فنول است که برای قلب بسیار مفید می‌باشد.
شکلات تلخ درمان خانگی فشار خون بالا
خوردن کمی شکلات تلخ به کاهش فشار شریانی و قوی‌تر شدن قلب می‌تواند کمک کند، به دلیل اینکه پودر کاکائو و شکلات تلخ منابعی مملو از فلاونوئیدها هستند. فلاونوئیدها ترکیبات گیاهی می‌باشند که سبب گشادشدن رگ‌های خونی می‌شوند.
پرهیز از مصرف الکل و ترک سیگار
یکی از مواردی که می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود، نوشیدن الکل است. مصرف الکل در هر اندازه‌ای ممکن است فشار شریانی شما را بالا ببرد. بنابراین بهتر است مصرف الکل را تا حد ممکن به حداقل برسانید و در درازمدت مصرف این‌گونه نوشیدنی‌ها را کنار بگذارید چرا‌که الکل با ۱۶ درصد موارد فشارخون بالا در سراسر جهان مرتبط است.
برای پرهیز از سیگارکشیدن دلایل مختلفی وجود دارد که یکی از آنها هیپرتانسیون است که از عوامل مشکل‌ساز برای بیماری قلبی است. سیگار موجب بالارفتن جزئی و موقت فشار شریانی می‌شود. همچنین مواد شیمیایی که در سیگار وجود دارد موجب آسیب به رگ‌های خونی می‌شود. هم سیگار و هم هیپرتانسیون ، خطر بیماری قلبی را زیاد می‌کنند. بنابراین ترک آن می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
مصرف غذاهای سرشار از پتاسیم
یکی از منبع‌های معدنی که به سوخت‌وساز بدن شما کمک می‌کند تا سدیم را از بین ببرد و فشار رگ‌های خونی را کم کند، پتاسیم است. دستورهای غذایی امروزی موجب افزایش مصرف سدیم اکثر مردم شده است. درعین‌حال مصرف پتاسیم را نیز کاهش داده است. برای برقراری تعادل میان پتاسیم و سدیم ، باید از غذاهای آماده و فرآوری شده پرهیز کنید و بیشتر خوراکی‌های تازه و کامل مصرف کنید.
از منابع غذایی که سرشار از پتاسیم هستند میوه‌ها و سبزی‌ها هستند که به کاهش فشار شریانی کمک می‌کنند. سبزیجاتی که برگ دارد و همچنین گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، میوه‌هایی مانند خربزه، موز، آووکادو، پرتقال و زردآلو، لبنیات نظیر شیر و ماست، ماهی‌تن و سالمون، آجیل و دانه‌ها و انواع لوبیا منابعی سرشار از پتاسیم هستند و مصرف آنها به درمان خانگی فشار خون بالا کمک می‌کند.
کم‌کردن نوشیدن روزانه کافئین مؤثر در درمان خانگی فشار خون بالا
اگر تاکنون قبل از اینکه فشار شریانی شما دچار تغییراتی شود، مقداری قهوه مصرف کرده باشید، متوجه آن هستید که کافئین باعث افزایش فوری هیپرتانسیون می‌شود. بااین‌وجود، اطلاعات دقیقی وجود ندارد که مشخص کند مصرف منظم کافئین می‌تواند موجب افزایش پایدار هیپرتانسیون شود.
به‌طورکلی افرادی که مقدار کافئین (چای و قهوه) کمتری مصرف می‌کنند، نسبت به افرادی که مصرف زیادی دارند، کمتر دچار ابتلا به بیماری‌های قلبی، مانند فشارخون بالا هستند. اگر فکر می‌کنید به کافئین حساس هستید، مصرف آن را کم کنید تا متوجه شوید که آیا بر روی فشار شریانی شما مؤثر هست یا نه.
به‌حداقل‌رساندن شکر و شیرین‌کننده‌های مصنوعی
مطالعات گسترده‌ای هست که این اطلاع را به ما می‌دهد که قندهای افزودنی با هیپرتانسیون در ارتباط هستند. باتوجه‌به تحقیقات سلامت زنان فرامینگهام (مطالعه‌ای بسیار گسترده به مدت ۷۰ سال در کشور آمریکا)، زنانی که روزانه حتی یک قوطی نوشابه مصرف می‌کردند، نسبت به افرادی که کمتر از یک نوشابه در طول روز مصرف می‌کردند، هیپرتانسیون بیشتری داشتند.
همچنین در مطالعات دیگر این اطلاعات ارائه شده است که مصرف یک نوشیدنی قندی کمتر در روز با کاهش فشار شریانی در رابطه است. در حقیقت تمام کربوهیدرات‌های تصفیه شده، مانند کربوهیدرات موجود در آرد سفید، سریعاً در جریان خون به قند تبدیل شده و موجب بروز مشکلات مختلفی می‌شوند.
خوردن انواع توت در برنامه روزانه
انواع توت‌ها از جمله توت‌فرنگی و بلوبری به دلیل وجود Polyphenols و ترکیبات گیاهی طبیعی برای قلب مفید می‌باشند. Polyphenols (پلی فنول‌ها) می‌توانند باعث کاهش خطر سکته مغزی، بیماری‌های قلبی و دیابت شوند. همچنین این ترکیب گیاهی یعنی انواع توت فشار شریانی ، مقاومت به انسولین و التهاب سیستمیک را بهبود می‌دهد.
استفاده از غذاهای غنی از کلسیم و منیزیم
اشخاصی که در رژیم غذایی خود کلسیم پایینی دریافت می‌کنند اغلب دارای هیپرتانسیون زیادی هستند. برای بزرگسالان مقدار کلسیم توصیه شده در روز، 1000 mlg است. برای زنان بالای پنجاه سال و مردان بیش از هفتادسال، مقدار توصیه شده، 1200 mlg در روز می‌باشد. کلسیم را علاوه بر لبنیات می‌توان در انواع مختلف کلم‌ها و سبزی‌های برگ‌دار، ماهی ساردین، پنیر سویا (توفو) و لوبیا یافت.
یکی از مواد معدنی که به آرامش رگ‌های خونی کمک می‌کند، منیزیم است. مقدار این ماده در بدن بسیار کم است؛ اما همچنان اکثریت مردم این ماده را به‌اندازه کافی مصرف نمی‌کنند. بعضی از پژوهش‌ها نشان‌دهنده رابطه میان دریافت کم منیزیم و هیپرتانسیون است. برای دریافت منیزیم باید در رژیم غذایی خود سبزی‌ها، لبنیات، حبوبات، مرغ، گوشت و غلات قرار دهید.
عسل طبیعی کمک به درمان خانگی فشار خون بالا
آنتی‌اکسیدانت (Antioxidant) تاثیر زیادی بر بدن می‌گذارد، یکی از آثار مثبت آن، کاهش فشار شریانی است. یکی از موادی که دارای Antioxidant است، عسل می‌باشد. بنابراین اگر هیپرتانسیون زیادی دارید، باید در برنامه غذایی خود عسل را بگنجانید. با وجود این Antioxidantها در عسل، این خوراکی خوشمزه، می‌تواند بر روی بهبود عملکرد قلب و عروق اثر بگذارد.
البته به این موضوع توجه کنید که مصرف عسل به‌تنهایی نمی‌تواند به درمان خانگی فشار خون بالا و کنترل آن کمک کند. قراردادن عسل در دستور غذایی افرادی که دچار هیپرتانسیون هستند تنها روی روند بهبود آن مؤثر است. افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، باید زیر نظر پزشک درمان دارویی بگیرند.
به طور معمول بعد از دوازده هفته پس از زایمان، فشار شریانی به حد نرمال خواهد رسید. برای مدیریت فشار خون در این دوره، خوب است نمک را در برنامه غذایی و خوراکی‌هایتان کاهش دهید و هر روز ورزش کنید. چنانچه پس از دوازده هفته این مشکل برطرف نشد، به دیدار پزشک بروید.
وقتی می‌گوییم درمان هیپرتانسیون ، منظور کنترل و مدیریت این بیماری است. برای بهبود و مدیریت این بیماری علاوه بر نسخه‌ای که پزشک به شما می‌دهد می‌توان از روش‌ها درمان خانگی فشار خون بالا بهره برد. می‌توان با استفاده از دستور غذایی سالم، کم‌کردن مصرف سدیم، ترک سیگار و الکل و فعالیت بدنی مرتب در طول هفته به مدیریت فشار شریانی کمک کرد.
همچنین در درمان خانگی فشار خون بالا می‌توان از طب سنتی کمک گرفت و از دم‌نوش‌ها و گیاهان دارویی استفاده کرد. در طولانی‌مدت با ترکیب روش‌های درمان خانگی هیپرتانسیون و داروهای ضد فشار می‌توان این عارضه را به‌خوبی کنترل کرد، تا جایی که ممکن است دیگر نیازی به مصرف دارو نداشته باشید.
:: متخصصین قلب
:: کلینیک قلب
:: متخصصین قلب
اطلاعات جامعه پزشکان این رسانه با هدف تسهیل در یافتن اعضای جامعه پزشکی ، دسترسی به اطلاعات حرفه ای آنان و اطمینان خاطر از دارا بودن مجوزهای لازم برای ارائه خدمات حرفه ای مانند پروانه طبابت و در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب جلسه علنی 1387.06.11 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1393.08.21 هیئت وزیران مبنی بر انتشار اطلاعات در بردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه های همگانی ارائه شده است.
