در دنیای امروز به دلیل تغییراتی که در سبک زندگی مردم رخ داده مثل چاقی، افزایش سن، و مصرف بیش از حد نمک تعداد، مبتلایان به بیماری هایپر تنشن(فشارخون بالا) یا فشارخون پایین افزایش‌یافته است. طبق گزارشات، مهم‌ترین عامل مرگ‌و‌میر در جهان، عارضه‌های قلبی - عروقی می‌باشند که سالانه بیش از 17 میلیون مرگ در سال به‌این‌علت، ثبت می‌شود. کشور ما نیز با این مشکل مواجه است و حدود بیست درصد از بزرگسالان به آن مبتلا می‌باشند. دررابطه‌با علائم فشار خون بالا و پایین هنوز نشانه‌های قطعی اعلام نشده است، اما در ادامه با ما همراه باشید تا با این بیماری بیشتر آشنا شوید.
در علائم فشار خون بالا و پایین به طور معمول علائم فشارخون پایین از علامت‌های ساده نظیر کسلی، خستگی و بالارفتن ضربان قلب شروع می‌شود تا به علائم جدی‌تر ختم شود. البته بعضی‌اوقات ممکن است علائم این بیماری با نشانه‌های دیگر عارضه‌ها به یک صورت باشد یا حتی خود فشارخون پایین یکی از نشانه‌های سایر اختلال‌ها و مشکلات باشد.
اکثر پزشکان تنها زمانی فشارخون پایین را خطرناک و مشکل‌ساز در نظر می‌گیرند که این بیماری بلندمدت باشد و سبب به‌وجودآمدن علائم قابل‌توجهی شود. اگر بخواهیم بعضی از علائم فشارخون پایین را بیان کنیم باید بگوییم سرگیجه یا سبکی سر، حالت تهوع، پوست سرد و رنگ‌پریده، تنفس سریع و کم‌عمق، تشنگی غیرمعمول و کم‌آبی، عدم تمرکز، تاری دید و غش (سنکوپ) می‌باشد.
به طور معمول، هایپر تنشن از جمله نوع خفیف و متوسط آن، علائمی ندارد. یک راه مطمئن برای تشخیص عارضه هایپر تنشن و پایین، سنجش فشار زیر نظر دکتر متخصص است. همچنین در برخی افراد پرفشاری، هیچ علائمی ندارد.
بنابراین، حتماً پس از تشخیص این بیماری توسط پزشک، به راهکارها و توصیه‌های او توجه ویژه‌ای داشته باشید تا بتوانید به کاهش فشارخون خود و افزایش سلامت جسمانی‌تان کمک کنید. اگر به مدت طولانی دچار هایپر تنشن باشید و آن را کنترل نکنید و هیچ درمانی را استفاده نکنید، امکان دارد به عارضه‌ها و مشکلات مختلفی نظیر حمله قلبی، بیماری کلیوی یا سکته مغزی گرفتار شوید.
برخی از افراد با هایپر تنشن علائمی مثل سردرد، تنگی نفس، سرگیجه، تاری دید، حالت تهوع و احساس نبض در گردن دارند.
چنانچه علائم فشار خون بالا و پایین را مشاهده کردید یا توسط پزشک متوجه این بیماری شدید، باید سریعاً به درمان و کنترل آن بپردازید. در این قسمت برخی از روش‌های درمان و کنترل این بیماری را بیان می‌کنیم که شما می‌توانید این نکات را برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری رعایت کنید.
در اولین قدم درمان این عارضه لازم است تغییراتی در عادات روزمره خود ایجاد کنید. یعنی بطور منظم فعالیت‌های ورزشی داشته باشید. وزن خود را مدیریت کنید و در رژیم غذایی خود مصرف نمک و مواد غذایی چرب و پرکالری را کنترل کنید. غذاهای سالم و میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید.
مواد مخدر و سیگار را ترک کنید و مصرف الکل را کنار بگذارید. مصرف کافئین، چایی و قهوه را به حداقل برسانید یا به‌اندازه مصرف کنید. مورد بعدی اینکه به‌جای استفاده از گوشت قرمز از گوشت سفید استفاده کنید. همچنین میزان استرس و اضطراب و فشاری کاری‌تان را کاهش دهید. یکی دیگر از روش‌های درمان هایپر تنشن، راهکارهای خانگی است.
برای کنترل فشارخون می‌توان روزانه تعدادی آلو، تمشک و یا زغال‌اخته مصرف کرد. به‌جز موارد ذکر شده مصرف روزانه یک سیب می‌تواند به جلوگیری از ابتلا به هایپر تنشن کمک کند.
یکی از موادی که می‌تواند به روند بهبود این بیماری کمک کند، عسل است. افراد مبتلا به این بیماری می‌توانند با افزودن سه قاشق عسل به یک قاشق روغن سیاه‌دانه و نصف قاشق سرکه طبیعی، خوراکی بسازند که خوردن آن به شکل ناشتا در مدیریت این بیماری کمک می‌کند. همچنین برای کاهش هایپر تنشن به‌صورت فوری، می‌توانید از مقداری چای ترش و یا عرق سنبل‌الطیب بهره بگیرید.
فشارخون پایین هم باید توسط دکتر متخصص درمان شود تا در آینده فرد با مشکل مواجه نگردد. به‌علاوه راهکارهای خانگی هم می‌توانند به شما کمک کنند تا فشارخون خود را بالا ببرید و به حد نرمال برسانید. به‌عنوان‌مثال می‌توانید نمک مصرفی را افزایش دهید. کسانی که به بیماری فشارخون پایین مبتلا هستند باید میزان نمک را به‌اندازه متعادل و مناسب افزایش دهند تا به کمک آن هایپر تنشن برود.
اگر دچار فشارخون پایین هستید از مصرف نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید، زیرا این ماده می‌تواند فشارخون پایین را تشدید کند. گاهی اوقات امکان دارد دلیل فشارخون پایین عوارض جانبی برخی از داروها باشد؛ بنابراین حتماً با پزشک خود دررابطه‌با داروهای مصرفی مشورت کنید.
مصرف آب بیشتر به بهبود فشار پایین کمک می‌کند، حجم خون بدن را بالا می‌برد و در نهایت به جبران یکی از دلایل احتمالی کاهش فشارخون کمک می‌کند. یکی دیگر از کارهایی که به درمان کاهش فشارخون کمک می‌کند، خوردن وعده‌های بیشتر با حجم کمتر در طول روز است؛ به دلیل اینکه وعده‌های کوچک‌تر، از افت ناگهانی فشارخون ناشی از خوردن وعده‌های سنگین و زیاد جلوگیری می‌کند.
برای کم‌کردن حجم خونی که در قسمت پایین پا باقی می‌ماند از جوراب‌های ساق‌دار و کشی استفاده کنید. این کار موجب تسکین فشار و درد ناشی از رگ‌های واریسی می‌شود. البته به این نکته توجه کنید که فشارخون پایین زمانی نگران‌کننده است که دارای علائم باشد. چنانچه هیچ علامتی ندارید، کمبود فشار در شما نشانه‌ای از سلامتی است.
بنابراین، آگاهی و آشنایی با علائم این بیماری برای افراد واجب است تا در صورت به‌وجودآمدن آن به سراغ درمان و پزشک بروند.
برخی افراد به دلایل مختلف ممکن است بیشتر در خطر ابتلا به بیماری هایپر تنشن یا پایین باشند. در این قسمت از علائم فشار خون بالا و پایین بررسی خواهیم کرد که این دو بیماری در کدام دسته از افراد بیشتر بروز می‌دهد.
بطور کلی افراد سیگاری، افرادی باسابقه خانوادگی فشار بالا، زنان آبستن، افراد بالای 35 سال، زنانی که داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنند، افراد داری اضافه وزن، کسانی که الکل زیاد می‌خورند و خواب کافی ندارند، کسانی که فعالیت فیزیکی زیاد دارند، افرادی که غذای پرچرب و پرنمک مصرف می‌کنند، بیشتر در معرض بروز علائم هایپر تنشن و ابتلا به آن هستند.
اما در فشارخون پایین باتوجه‌به سن و عوامل دیگر مثل بیماری‌های زمینه‌ای ممکن است شاهد انواع مختلفی از فشارخون پایین باشیم. اما در برخی اوقات ممکن است عواملی باعث افزایش خطر و ایجاد عوارض در افراد شود. یکی از عواملی که موجب می‌شود افراد بیشتر در معرض ابتلا به فشارخون پایین باشند، سن است.
کاهش فشارخون موقع ایستادن یا پس از میل‌کردن وعده‌غذایی معمولاً در افراد بالای 65 سال رخ می‌دهد. البته فشارخون پایین به شکل غیرمستقیم بر روی نوجوانان و افراد کم سن نیز تأثیر می‌گذارد. دسته دیگری از مردم که ممکن است علائم فشارخون پایین بیشتر برای آنان رخ دهد، کسانی هستند که داروهای خاصی مصرف می‌کنند.
داروهای ضد فشارخون نظیر بلوکرهای آلفا، موجب ابتلا فرد به افت فشارخون می‌شوند. همچنین ممکن است برخی از بیماری‌ها مانند پارکینسون، دیابت و بعضی از بیماری‌های قلبی شما را در معرض خطر بیشتر ابتلا به فشارخون پایین قرار دهد.
طبق گزارشات به‌دست‌آمده، در جامعه امروزی، افراد بیشتری به هایپر تنشن مبتلا هستند و این بیماری در سراسر دنیا رایج‌تر است. قطعاً تا به اینجا پاسخی که برای این سؤال به ذهنتان رسیده، بله است؛ همان‌طور که مشخص می‌باشد، هایپر تنشن نسبت به فشارخون پایین از خطر بیشتری برخوردار است.
در حقیقت هر دو حالت در بدن انسان غیرعادی می‌باشد و در صورت بروز نیاز است سریعاً به فکر برطرف‌کردن آن باشید. اما، ازبین‌بردن مشکل فشارخون پایین به‌وسیله روش‌های خانگی، استفاده از سرم و یا داروهای تقویتی، راحت‌تر از، ازبین‌بردن هایپر تنشن است.
از طرفی فشارخون زیاد یکی از بیماری‌های پرخطر می‌باشد که می‌تواند به مدت طولانی بدون علامت در بدن شما باشد. همان‌طور که در قسمت‌های قبل گفتیم نام دیگر این بیماری قاتل خاموش است.
از نظر خیلی از افراد استرس با افزایش فشارخون در رابطه می‌باشد، اما ممکن است استرس منجر به کاهش فشارخون نیز شود. البته به طور معمول کاهش فشارخون جدی گرفته نمی‌شود. یکی از مشکلاتی که به دلیل ارتباط میان استرس و فشارخون پایین به وجود می‌آید، هایپرونتیلیشن یا تنفس سریع و غیرطبیعی (به دلیل افزایش تهویه ریه) است.
در عین ناباوری، موضوعی که خیلی از متخصصان به آن توجه نمی‌کنند این است که اضطراب می‌تواند به افت فشار منجر شود. در برخی اوقات این کاهش فشارخون همراه با اضطراب است که می‌تواند موجب به‌وجودآمدن علائم مشکل‌ساز دیگری نیز شود.
به‌عنوان نمونه اگر شخصی قبلاً، به دلیل اضطراب دچار حمله پانیک (Panic attack) شده باشد، فشارخون پایین می‌توان احتمال بروز این حملات را در آینده برای فرد افزایش دهد. باوجوداینکه بالارفتن فشارخون با افزایش استرس در رابطه است، بیشتر مردم فکر می‌کنند که کاهش فشارخون در صورت بروز اضطراب و استرس باید نشان‌دهنده مشکل دیگری باشد.
اما موضوع این است که افت فشارخون یکی از علائم شایع اضطراب و استرس است. مخصوصاً این علامت در افرادی که سابقه حملات پانیک و اضطراب را دارند، بیشتر است. زیرا در شرایط بروز اختلالات عصبی، امکان اینکه فرد از هایپرونتیلیشن رنج ببرد بسیار بیشتر است.
در خصوص تأثیرات و ارتباط هایپر تنشن باید گفت که معمولاً استرس و اضطراب یکی از شایع‌ترین دلایل افزایش سریع و کوتاه‌مدت فشارخون است. به طور معمول به افرادی که بیماری‌های قلبی دارند توصیه می‌شود که تا حد ممکن، مواظب افزایش میزان استرس و اضطراب خود باشند.
زیرا افزایش استرس و اضطراب منجر به بالارفتن فشارخون شده و می‌تواند بر روی قلب اثرات خطرناکی برجای بگذارد. با اینکه بالارفتن فشارخون ناشی از اضطراب لزوماً برای افرادی که بیماری قلبی ندارند، خطرناک نمی‌باشد؛ اما ممکن است در مدت‌زمان طولانی، مشکلاتی را برای سلامتی بدن به وجود بیاورد.
هنگامی که بدن انسان دچار استرس و فشار عصبی می‌شود، برخی از هورمون‌ها زیاد خواهند شد که باعث افزایش ضربان قلب و تنگی عروق خونی می‌شوند. چنین عملکردی، فشارخون را برای زمانی افزایش می‌دهد. البته به این موضوع توجه کنید که مدرک و شواهدی وجود ندارد که ثابت کند، استرس به‌تنهایی می‌تواند فشارخون را در بلندمدت افزایش دهد.
اما با بروز استرس واکنش‌های ناسالم هایپر تنشن و فشارخون عصبی شکل می‌گیرد. چنین مشکلاتی می‌تواند خطر بروز سکته‌های مختلف را بیشتر کند.
همان‌طور که تا اینجای مقاله متوجه شدید، هایپر تنشن برای مدت طولانی می‌تواند بدون هیچ علائمی، بی‌سروصدا به بدن انسان آسیب برساند. چشم از عضوهایی است که در صورت عدم کنترل فشارخون بالا می‌تواند آسیب ببیند. رگ‌های خونی شبکیه براثر فشارخون زیاد ممکن است پاره شده. از سوی دیگر این عارضه می‌تواند منجر به تشدید بیماری‌های چشم گردد.
حتی ممکن است این افراد به یکباره بینایی خود را از دست بدهند. پس برای جلوگیری از بروز اتفاقات جبران‌ناپذیر، مدیریت این بیماری ضروری است. با آسیب‌دیدن رگ‌های خونی ظریف چشم ممکن است با مشکلاتی مثل آسیب‌دیدن عصب بینایی (نوروپاتی بینایی) و جمع‌شدن مایعات در زیر شبکیه چشم (کوروئیدوپاتی) روبرو شوید.
توجه داشته باشید به میزان هایپر تنشن روی بینایی تأثیر دارد، علائم افت فشار در بروز این مشکل شایع نیست.
در ادامه نحوه تأثیر هایپر تنشن بر چشم انسان را بررسی می‌کنیم، تا متوجه شوید که این بیماری چگونه به این قسمت آسیب می‌زند. تنگ شدن سرخرگ‌های شبکیه از تأثیرات افزایش فشارخون است که در صورت پیشرفت منجر به ایجاد اسپاسم در دیواره‌ی عروق خونی می‌گردد، حتی در مواردی شاهد خونریزی در درون شبکیه چشم بیمار هستیم.
در این شرایط از موادی درون عروق روی شبکیه را پوشش می‌دهند و به‌صورت لکه‌های سفیدرنگی ظاهر می‌شوند. با شدیدتر شدن این اختلال، سَرِ عصب بینایی دچار ورم می‌شود. در این حالت افزایش فشارخون بیماری در حالت بحرانی بوده و ممکن است به سکته مغزی یا حمله قلبی ختم شود.
درصورتی‌که فشارخون در این شرایط کنترل شود و روبه‌بهبود رود بینایی بیمار با گذر زمان به حالت اولیه باز می‌گردد.
همان‌طور که تا اینجا از علائم فشار خون بالا و پایین متوجه شدید، هایپر تنشن از شایع‌ترین عارضه‌ها می‌باشد. در بیشتر مواقع این بیماری هیچ نشانه‌ای ندارد و ممکن است فردی سال‌ها به آن مبتلا باشد و از وجود آن بی‌خبر باشد.
تنها راه تشخیص این بیماری اندازه‌گیری منظم و مداوم فشارخون توسط دستگاه است و چنانچه کسی فشار خون خود را نسنجد، احتمال دارد که متوجه فشار نامتعادل خود نشود. برای کنترل فشار خون و حفظ سلامتی لازم است بطور مستمر فشار خون بررسی شود.
چنانچه فشار خون شما پایین است و هیچ نشانه‌ای در بدن شما نیست، نگران نشوید؛ بدن شما در طول زمان فشار خون را افزایش می‌دهد و به حد نرمال و طبیعی برمی‌گرداند. اما اگر فشار خون شما به‌صورت یک‌دفعه افت پیدا کرد و علائم مثل سرگیجه را مشاهده کردید، در این صورت حتماً باید به پزشک مراجعه کنید و جویای علت بروز آن و درمان فشار خون پایین شوید.
در این حالت وضعیت شما را ارزیابی می‌کنند و اختلالات مشکل‌ساز نظیر خونریزی داخلی، عفونت جدی یا واکنش‌های آلرژیک را رد یا تأیید می‌کنند.
در بررسی علائم فشار خون بالا و پایین متوجه شدید که یکی از عملکردهای مهم و حیاتی بدن انسان فشار خون است که باید در حد نرمال و طبیعی قرار داشته باشد. برای درمان و جلوگیری از هایپر تنشن و پایین روش‌های مختلفی وجود دارد.
درمان فشار خون بالا بسیار مهم است و در بیشتر مواقع باید به پزشک مراجعه کرد یا برای جلوگیری از تشدید آن از روش‌های درمان خانگی یا سبک زندگی سالم استفاده کرد. در نتیجه بسیار مهم است که با رعایت لایف استایل سالم و توصیه‌های پزشک متناسب با شرایط جدی بگیرید و میزان فشار خون خود را محدوده طبیعی نگه دارید. همچنین باتوجه‌به علائم فشار خون بالا و پایین و انجام منظم آزمایش‌ها و بررس میزان فشار خون، به شرایط بدن خودآگاه باشید تا از وقوع هرگونه مشکل و بیماری دیگر در امان باشید. جهت بررسی بیشتر روند درمانی باپزشکان ما در کلینیک درارتباط باشید.
:: متخصصین قلب
:: کلینیک قلب
:: متخصصین قلب
اطلاعات جامعه پزشکان این رسانه با هدف تسهیل در یافتن اعضای جامعه پزشکی ، دسترسی به اطلاعات حرفه ای آنان و اطمینان خاطر از دارا بودن مجوزهای لازم برای ارائه خدمات حرفه ای مانند پروانه طبابت و در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب جلسه علنی 1387.06.11 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1393.08.21 هیئت وزیران مبنی بر انتشار اطلاعات در بردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه های همگانی ارائه شده است.
