بسیاری از بیماری‌های جدی مانند سکته مغزی و بیماری قلبی عروقی نشات‌گرفته از عارضه فشار خون بالا می‌باشند. عوامل و فاکتورهای متعددی مانند جنسیت، سن، نژاد، سابقه خانوادگی، رژیم غذایی ناسالم و عدم فعالیت و کم‌تحرکی از جمله عواملی هستند که می‌توانند در بروز فشارخون بالا در یک فرد نقش داشته باشند. با این وجود همچنان دلیل اصلی و قطعی برای این بیماری شناخته نشده است و برخی بیماران کنجکاو هستند بدانند آیا بین درد و ناراحتی معده و فشار خون بالا ارتباطی وجود دارد یا خیر؟ آیا می‌توان منشأ فشارخون بالا را در برخی بیماران مشکلات معده نظیر زخم معده دانست یا نه؟
نود درصد فشارخون بالا در افراد سنین 50 تا 90 سال علت قطعی و دقیقی ندارد و بروز این عارضه در آنها بیشتر نشات‌گرفته از مواردی همچون ژنتیک و یا به اصلاح عوامل سرشتی می‌باشد. درصد کمی از افراد میان‌سال ممکن است به علت بیماری‌هایی مثل ناراحتی‌های کلیه یا بیماری‌های هورمونی به فشارخون بالا مبتلا شوند.
با این حال تحقیقات گسترده‌ای در جهان در ارتباط با رابطه فشارخون و سایر مشکلات بدن انجام شده است که یکی از آنها بررسی ارتباط بین معده و فشار خون بالا می‌باشد. براساس گزارشهای اعلام شده از نتایج تحقیقات معده درد و انواع ناراحتی‌های معده مانند ورم معده یا زخم معده به تنهایی نمی‌توانند موجب افزایش فشار یک شخص شوند.
به عبارتی نمی‌توان صددرصد رابطه مستقیم بین فشارخون بالا و درد معده را اثبات کرد و تنها برخی تئوری‌ها و تحقیقات می‌توانند رابطه موجود را تشریح کنند. اما نمی‌توان این حقیقت را نادیده گرفت که درد شدید در هر نقطه‌ای از بدن به‌خصوص درد معده می‌تواند به سیستم عصبی بدن فشار وارد کند و در نهایت منجر به بالارفتن فشارخون گردد.
در واقع این افراد زمینه فشارخون بالا را دارند و در زمانی‌هایی که دچار معده درد می‌شوند، ممکن است بطور موقت در یک بازه زمانی دچار افزایش فشارخون شوند که با درمان معده درد، به‌مرور حملات فشارخون بالا نیز کم می‌شوند؛ بنابراین طبق ارزیابی‌های انجام شده می‌توان برخی مشکلات معده مانند زخم معده، التهاب و عفونت معده را عوامل زمینه‌ساز و افزایش‌دهنده فشارخون دانست.
باتوجه‌به نتایج تحقیقات موجود یکی از دلایل ارتباط معده و فشار خون بالا مشکلاتی مانند زخم معده، التهاب معده و عفونت معده است که می‌توانند منجر به افزایش میزان هورمون استرسی کورتیزول در بدن گردند. افزایش بی‌رویه سطح هورمون استرسی کورتیزول در بدن تأثیر چشمگیری در افزایش فشارخون دارد و در نهایت می‌تواند موجب ایجاد بیماری قلبی و عروقی در فرد گردد.
تئوری دیگر عنوان می‌کند که سطح فاکتورهای التهابی بدن ممکن است براثر مشکلات معده زیاد شود. با افزایش فاکتورهای التهابی در بدن به‌مرور عروق خونی باریک می‌شوند. در این حالت خون برای عبور از رگ‌های باریک فشار بیشتری به دیواره‌ی شریان‌ها وارد می‌کند و منجر به افزایش فشارخون می‌گردد.
یکی دیگر از دلایل گزارش شده ارتباط درد معده و فشارخون زیاد استفاده از گروه داروهای مخصوص آسیب‌های گوارشی است که بیمار برای درمان درد معده مصرف می‌کند. این داروها می‌تواند به افزایش فشارخون بیمار منجر گردد.
بااین‌حال ارتباط بین فشارخون بالا، درد معده و دلایل عنوان شده بطور کامل به اثبات نرسیده است و اغلب تحقیقات برای نتایج دقیق‌تر به زمان بیشتری برای بررسی نیاز دارند. بااین‌حال حفظ سلامت معده و درمان بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با این عضو بدن را نادیده نگیرید. زیرا درمان مشکلات معده احتمال ابتلا به بیماری قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.
اولین گام برای تشخیص رابطه بین معده و فشار خون بالا آشنایی کامل با نشانه‌های فشارخون بالا است. اما برای تشخیص ارتباط باید چند نکته را در نظر بگیرد.
مورد اول اینکه که علائم فشارخون باتوجه‌به سطح و شدت بالابودن فشارخون متفاوت است، مورد دوم اینکه علائم فشارخون ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و در نهایت برخی افراد مبتلا به فشارخون بالا ممکن است هیچ‌گونه علائمی نداشته و از بیماری فشارخون بالای خود بی‌اطلاع باشند.
بااین‌حال در افراد مبتلا به فشارخون ممکن است شاهد علائمی مانند ضعف و بی‌حالی، احساس خسته بودن، دردسر، بالارفتن ضربان قلب، عرق‌کردن غیرطبیعی، احساس درد در قفسه سینه و در مواردی خون‌دماغ شدن باشید؛ بنابراین اگر در کنار دردهای معده با این علائم مواجه شدید برای تشخیص دقیق و شروع درمان به‌موقع توسط پزشک معاینه شوید.
اگر فشارخون بالا در درازمدت مورد درمان قرار نگیرد، می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری همچون بیماری قلبی و عروقی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و نارسایی قلبی به همراه داشته باشد.
فشارخون بالا از دو طریق دارویی و غیردارویی قابل‌کنترل و درمان است. درمان‌های غیردارویی ایجاد تغییر در سبک زندگی می‌باشد که متشکل از مجموعه‌ای از درمان‌های گیاهی، درمان‌های خانگی، طب سنتی، افزایش فعالیت بدنی، کاهش وزن، استفاده از غذاهای ارگانیک و سالم، به‌حداقل‌رساندن مصرف نمک، پرهیز از کشیدن سیگار و مشروبات الکلی می‌باشد.
اگر ایجاد این تغییرات در لایف استایل بیمار به‌تنهایی منجر به کاهش فشارخون نشوند، پزشک داروهای ضد فشارخون نظیر ادرارآورها (دیورتیک‌ها)، مسدودکننده‌های بتا، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین، بازدارندههای کانال کلسیم را برای بیمار تجویز می‌کند.
داروهای ضد فشار باید زیر نظر پزشک و با تجویز دکتر مصرف شوند. زیرا مصرف خودسرانه این داروها و تغییر دوز مصرف یا تغییر گروه آنها بدون مشورت با پزشک می‌تواند اثرات خطرناکی به بار بیاورد. لازم به ذکر است هنگام مصرف داروهای ضد فشار ممکن است با علائمی مثل ضعف، احساس خستگی، گیجی و سرگیجه روبرو شوید که جای نگرانی نیست، زیرا عوارض داروهایی است که مصرف می‌کنید؛ اما اگر این عوارض بیش از چند روز طول کشید، به دکتر خود اطلاع دهید.
گاهی نیز ممکن است معده افراد به برخی داروها حساس شود و دچار درد معده شوید و طبق مواردی که در ارتباط بین معده و فشارخون گفتیم، ممکن است دچار افزار فشار شوید.
توصیه‌ای که در این مورد می‌توان ارائه داد این است که داروهای ضد فشار را مطابق با دستور پزشک در زمان و دوز مشخص مصرف کنید تا فشارخون زمینه‌ای به‌خوبی مدیریت و تنظیم شود. در ارتباط با درد معده نیز پیشنهاد می‌کنیم به متخصص گوارش مراجعه کنید.
عموماً ناراحتی‌های معده با رعایت چند نکته ساده مثل کنترل وعده‌های غذایی سنگین، کاهش خوردن غذاهای تند، حذف نوشابه در کنار وعده‌های غذایی و کم‌کردن فست‌فود قابل‌بهبود هستند. در مواردی طبق نظر پزشک استفاده از داروهای محافظ معده نیز می‌توانند کمک‌کننده باشند.
هنگامی‌که مشکلات معده تداوم یابد، پزشکان متخصص انجام آندوسکوپی را برای بیمار تجویز می‌کنند تا اگر فرد مبتلا به عارضه‌های مهم‌تری مثل زخم معده است به‌موقع تشخیص دهند و درمان مناسب را سریع شروع کنند. درمان عارضه‌های معده چندان پیچیده نیستند و همراه با درمان فشارخون بیماران مشکلی نخواهند داشت و می‌توانند به‌خوبی درمان شوند.
دو فاکتور فشار سیستولیک (Systolic) و دیاستولیک (Diastolic) برای ارزیابی پُرفشاری (هایپرتنشن) مورد سنجش قرار می‌گیرند. فشارخون سیستولیک براثر منقبض شدن قلب هنگام پمپاژ خون به اندام‌ها ایجاد می‌شود و فشارخون دیاستولیک در زمانی که قلب در حال استراحت است بین دو انقباض است رخ می‌دهد.
در حالت کلی فشارخون بالا را به سه دسته تقسیم‌بندی می‌کنند که عبارت‌اند از: فشارخون بالای مرزی که در آن فشار Systolic بین صد و بیست تا صد و سی و نه و فشار Diastolic بین هشتاد تا هشتاد و نه میلی‌متر جیوه می‌باشد.
فشارخون بالای اولیه به حالتی اطلاق می‌شود که در آن فشارخون سیستولیک صد و چهل و نه الی صد و پنجاه و نه و فشارخون Diastolic نود تا نود و نه میلی‌متر جیوه است.
فشارخون بالای ثانویه که در آن شرایط بیمار بحرانی است و باید تحت درمان ویژه برای کنترل فشارخون باشد حالتی است که فشارخون سیستولیک بیمار بالاتر از 160 میلی‌متر جیوه و فشارخون دیاستولیک او مرز 100 میلی‌متر جیوه را رد کرده باشد. با افزایش بیشتر فشار خون احتمال مبتلا شدن بیمار به بیماری قلبی و عروقی افزایش می‌یابد.
بنابراین لازم است پیش از اینکه شرایط بیمار بحرانی شود برای تنظیم فشارخون بالا ترکیبی از تغییر روش زندگی و استفاده از داروهای ضد فشار را زیر نظر متخصص دنبال کنید.
متخصصین طب سنتی دلایل افزایش فشارخون بالا را ناشی از عوامل مختلفی می‌دانند که مهم‌ترین آنها گرفتگی رگ‌های خونی در معده، روده، مغز، کبد یا قلب می‌باشند. به گفته این متخصصین بیماری‌های دیگری نظیر تیروئید و دیابت هم می‌توانند عارضه فشارخون بالا را تشدید کنند.
ازاین‌رو این متخصصان داروهای گیاهی مختلفی را متناسب با شدت فشار خون و شرایط بیمار تجویز می‌کنند تا بتوانند با برطرف‌کردن گرفتگی رگ‌های خونی و کنترل مرض قند و تیروئید، فشار خون بالا را تنظیم کنند. بسیاری از داروهای گیاهی شامل سنبل‌الطیب، اسطوخودوس، گیاه دم‌اسبی، پونه کوهی، گیاه قاصدک، گل ساعتی و چای ترش می‌توانند به پایین آوردن فشار خون کمک کنند.
اغلب این گیاهان به گشادشدن رگ‌ها و آرامش بخشیدن به بدن کمک می‌کنند. توجه داشته باشید مصرف همزمان این گیاهان دارویی با یکدیگر در قالب چای و دمنوش و با داروهای شیمیایی ضد فشار ممکن است تداخل داشته باشند و برای بیمار مشکل ایجاد کنند؛ بنابراین قبل از مصرف با متخصص طب سنتی صحبت کنید.
یکی دیگر از توصیه‌های متخصصین طب سنتی استفاده از عسل برای کاهش فشار خون بالا می‌باشد. به‌علاوه عسل خاصیت ضدباکتریایی دارد و غنی از آنتی‌اکسیدان است، در نتیجه می‌تواند میکروب‌های معده را از بین برده، به درمان زخم معده کمک کند و با کاهش درد معده فشار خون بالای ناشی از ناراحتی‌های معده را کاهش دهد.
خوردن یک حبه سیر به‌صورت ناشتا برای مدت 40 روز پشت‌سرهم به‌مرور می‌تواند فشار خون را کاهش دهد. در برخی از بیماران حجامت نیز در کاهش فشار خون نقش داشته است. اما باید پیش از انجام این کار با پزشک خون هماهنگ کنید تا دچار مشکل نشوید.
زخم معده یکی از مشکلات رایج معده می‌باشد که زمینه‌ساز پُر فشاری خواهد بود. زخم معده با بالابردن سطح هورمون استرسی کورتیزول می‌تواند بطور ناخواسته موجب پُرفشاری شود. شایع‌ترین علائم این عارضه درد و سوزش معده است. دردهای ناشی از زخم معده عموماً بین چند دقیقه تا چند ساعت ادامه دارند.
این دردها دائمی نیستند و تنها در هنگام گرسنگی و خالی بودن معده رخ می‌دهند، زیرا در این شرایط تأثیر اسید معده قوی‌تر است. با خوردن غذاهایی که اسید معده را کاهش می‌دهند یا استفاده از داروهای کاهش‌دهنده اسید معده می‌توانید این درد را کاهش دهید و از تبدیل‌شدن آن به پُرفشاری جلوگیری کنید.
نفخ، حالت تهوع و استفراغ، کاهش بی‌دلیل وزن بدن، مدفوع تیره‌رنگ نزدیک به سیاه، نفس‌تنگی، سوزش سر دل، سرگیجه، بی‌دلیل احساس خستگی و ضعف داشتن، پوست رنگ‌پریده، استفراغ همراه با ذرات خون، مشاهده خون تیره در مدفوع و دل‌درد شدید از دیگر علائم رایج زخم معده می‌باشند.
دقت داشته باشید در شرایطی که زخم معده بیمار بسیار شدید باشد و فرد با خونریزی معده و روده روبرو شود و بیمار مشکلات گوارشی شدیدی تجربه کند، ممکن است دچار مشکل خونی و افت فشار خون شود.
عفونت‌های معده مانند عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری سطح عوامل التهابی موجود در بدن را بالا می‌برند و می‌توانند زمینه ایجاد فشار خون بالا را فراهم کنند. بعضی از داروها برای نمونه آنتی‌اسیدها و داروهای ضدالتهابی که برای درمان مشکلات و بیماری‌های معده استفاده می‌شوند، می‌توانند فشار خون را بیش از حد طبیعی افزایش دهند.
طبق گزارش دبیر انجمن علمی روانشناسی بالینی ایران افرادی که آستانه تحمل پایینی دارند در معرض ابتلا به اختلال روان‌تنی هستند. منظور از آستانه تحمل، مقدار فشار عصبی است که افراد در شرایط مختلف قادر به تحمل آن هستند و پس از آن عصبانی می‌شوند. سیستم گوارش این افراد در شرایط استرس‌زا به هم می‌ریزد و در طولانی‌مدت به عارضه فشار خون بالا مبتلا می‌شوند.
ارتباط بین معده و فشار خون زیاد را می‌توان نشات‌گرفته از سیستم خودمختار عصبی (Autonomic Nervous System) دانست. به مکانیسم کنترلی با عملکرد ناخواسته که فعالیت نیمه اتوماتیک بین مغز و اندام‌های بدن (مانند سیستم گوارش، میزان تپش قلب، سرعت نفس‌کشیدن، تنگی و گشادی مردمک چشم، ادرار و برانگیختگی جنسی) را تنظیم و مدیریت می‌کند، سیستم خودمختار عصبی می‌گویند.
برای نمونه این سیستم برای هریک از استرس‌ها و تنش‌های مختلفی که بدن با آنها روبرو می‌شود، پاسخ‌های فیزیولوژیکی ویژه‌ای بروز می‌دهد. زمانی که فردی در شرایط استرسی و پرتنشی قرار دارد، دستگاه خودمختار عصبی، فشار خون را بالا می‌برد تا به عضلات اکسیژن و مواد غذایی کافی برسد تا بتوانند با تنش ایجاد شده و شرایط موجود بهتر مواجه شوند.
افزایش فشار خون در بعضی افراد کوتاه‌مدت و در برخی دیگر ممکن است برای طولانی‌مدت ادامه داشته باشد که در این شرایط به‌عنوان فشار خون بالا شناخته می‌شود. از سوی دیگر، باتوجه‌به مطالعات اخیر متخصصین، اسید معده می‌تواند روی فشار خون تأثیرات منفی داشته باشد و منجر به افزایش ناگهانی فشار شود.
در این وضعیت بیمار با مصرف داروهایی مانند آنتاگونیست‌های گیرنده اچ 2 که تنها پزشک می‌تواند تجویز کند، قادر است فشار خون خود را کاهش دهد. در نتیجه مشکلات سیستم خودمختار عصبی که بر معده اثر می‌گذارند و مشکلات گوارشی مثل اسید معده ارتباط زیادی در افزایش فشار خون دارند.
با بهبود هر یک از این موارد قادر خواهید شرایط خود را تحت کنترل گرفته و زندگی سالم‌تری داشته باشید؛ بنابراین ضروری است که اگر همزمان مشکل گوارشی، معده و فشار خون بالا دارید با مراجعه به پزشک برای درمان بیماری‌تان اقدام کنید.
فشار خون بالا یکی از بیماری‌هایی است که در اغلب مواقع هیچ علائم و نشانه‌ی هشداردهنده‌ای ندارد و افراد از ابتلا به این عارضه بی‌اطلاع هستند. افرادی که بیش از هجده سال سن دارند و در خانواده خود سابقه ابتلا به این بیماری را دارند، باید بطور منظم وضعیت فشار خود را بررسی کنند.
دقت داشته باشید که عدد فشار خون در هر دو بازو برابر نیست و باید با هر دو بازو فشار را اندازه‌گیری کرده و عدد بیشتر را به‌عنوان فشار خون در نظر بگیرید. ازآنجایی‌که تشخیص به‌موقع فشارخون بالا اهمیت زیادی دارد نباید علائم مختلف مثل سرگیجه، برافروختگی و نداشتم تعادل را نادیده بگیرید.
از سوی دیگر برخی بیماری‌ها مثل زخم معده و عفونت معده و فشار خون بالا با یکدیگر در ارتباط هستند که باید نسبت به این علائم نیز آگاهی کامل داشته باشید. در این مطلب سعی کردیم با قراردادن نکات مهم ارتباط ناراحتی‌های معده و فشار خون بالا را بررسی کنیم تا با مطالعه دقیق بتوانید از علائم این بیماری اطلاع داشته و به‌موقع به پزشک مراجعه کنید. جهت بررسی بیشتر روند درمانی با پزشکان ما در کلینیک در ارتباط باشید.
:: متخصصین قلب
:: کلینیک قلب
:: متخصصین قلب
اطلاعات جامعه پزشکان این رسانه با هدف تسهیل در یافتن اعضای جامعه پزشکی ، دسترسی به اطلاعات حرفه ای آنان و اطمینان خاطر از دارا بودن مجوزهای لازم برای ارائه خدمات حرفه ای مانند پروانه طبابت و در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب جلسه علنی 1387.06.11 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1393.08.21 هیئت وزیران مبنی بر انتشار اطلاعات در بردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه های همگانی ارائه شده است.
