بسیاری از افراد با مشاهده علائمی چون؛ سرگیجه، احساس سبکی در سر یا تاری دید و ضعف شدید، چنین برداشت می‌کنند که دچار افت فشار شده‌اند. اما سؤال اینجاست که آیا علائم فشار خون پایین چنین مواردی است یا فشارخون پایین علائم دیگری دارد؟ در این مقاله از سایت همدرد هدف ما این است تا شما را به طور کامل با علائم فشار خون پایین (هیپوتنشن) آشنا کنیم. این آشنایی به شما کمک می‌کند تا در صورت مشاهده چنین علائمی، آنها را جدی گرفته و برای رفع آن و بازگشت فشار خون به حالت طبیعی به پزشک مراجعه کنید. به‌طورکلی افت فشار خفیف ممکن است در بسیاری از موارد دلیلی برای نگرانی نباشد، فشار خون پایین که به‌صورت شدید یا مزمن می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای سلامتی باشد و باید توسط یک متخصص بررسی شود.
فشار خون (Blood Pressure) در واقع میزان نیرویی است که خون در اثر پمپاژ قلب، به دیوارهای رگ وارد می‌کند. زمانی که این فشار کمتر از حد طبیعی باشد، فرد دچار افت فشار خون می‌شود. میزان فشار طبیعی خون بسیار مهم است، زیرا فشار نقش مهمی در تضمین گردش خون مناسب در اندام‌ها و رساندن اکسیژن و مواد مغذی به اندام‌ها و بافت‌ها دارد. افت فشارخون می‌تواند منجر به جریان ناکافی خون به مغز، قلب و سایر اندام‌های حیاتی شده و علائمی مانند سرگیجه، غش و خستگی در افراد ایجاد کند. برای اندازه‌گیری فشار از دو مقدار سیستولیک و دیاستولیک استفاده می‌شود. فشار سیستولیک نشان‌دهنده نیروی خون در مقابل دیواره‌های شریان هنگام انقباض قلب است، اما فشار دیاستولیک نیرویی را که قلب در بین ضربان‌ها در حال استراحت است اندازه‌گیری می‌کند. هر دو مقدار برای درک فشار خون کلی فرد و ارزیابی سلامت قلبی و عروق بسیار مهم هستند. هیپوتنشن مداوم یا شدید را نباید نادیده گرفت، زیرا ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد، به همین دلیل پایش منظم فشارخون برای تشخیص هرگونه نوسان و رفع نگرانی‌های بالقوه سلامت ضروری است.
برای سنجش فشارخون پایین (هیپوتانسیون)، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. قبل از انجام اندازه‌گیری حداقل 5 دقیقه در یک وضعیت راحت و آرام بنشینید یا دراز بکشید. اطمینان حاصل کنید که پشت شما حمایت می‌شود و پاهای شما روی زمین صاف است.
2. برای اندازه گیری فشار از یک فشارسنج معتبر و کالیبره شده استفاده کنید. دو نوع مانیتور وجود دارد: دستی و اتوماتیک.
3. کاف فشار خون را روی بازوی خود، حدود یک اینچ (دو و نیم سانتیمتر) بالاتر از خم آرنج خود قرار دهید. کاف باید محکم باشد اما نه خیلی سفت.
4. در صورت استفاده از مانیتور دستی، گوشی پزشکی برای گوش دادن به صداهای جریان خون در شریان، مورد نیاز است. در صورت استفاده از مانیتور خودکار، دستگاه این کار را برای شما انجام خواهد داد.
5. دکمه استارت (برای مانیتورهای خودکار) را فشار دهید یا کاف را باد کنید (برای مانیتورهای دستی). در حین اندازه گیری فشار، کاف باد کرده و سپس به تدریج تخلیه می‌شود.
6. ثابت بمانید و از صحبت کردن یا حرکت در حین اندازه‌گیری خودداری کنید.
7. نمایشگر فشارخون دو عدد سیستولیک و دیاستولیک نمایش می‌دهد. فشار سیستولیک عدد بالایی است و نشان‌دهنده فشار زمانی است که قلب شما منقبض می‌شود، در حالی که فشار دیاستولیک عدد پایینی است و نشان‌دهنده فشار زمانی است که قلب شما بین ضربان‌ها، استراحت می‌کند.
8. فشار را به همراه تاریخ و زمان اندازه‌گیری ثبت کنید.
9. برای ارزیابی دقیق‌تری از سطح فشار خون ضروری است که چندین بار در ساعات مختلف روز و در روزهای مختلف سنجش فشار را انجام دهید.
سرگیجه یا سبکی سر یکی از علائم شایع مرتبط با هیپوتنشن (افت فشار خون) است. هنگامی‌که فشارخون به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد، می‌تواند منجر به جریان خون ناکافی به مغز شده و منجر به احساس بی ثباتی یا سرگیجه شود. این علامت اغلب زمانی که به سرعت از حالت نشسته یا دراز کشیده بایستید، مشخص می‌شود، وضعیتی که به عنوان افت فشار ارتواستاتیک شناخته می‌شود. از دیگر دلایل افت فشارخون همراه با سرگیجه و سبکی سر؛ کاهش اکسیژن به مغز، پاسخ عصبی بدن، کم آبی و مصرف برخی از داروها باشد.
غش یا سنکوپ از علائم افت فشار ناگهانی
سنکوپ یا غش، از دست دادن مختصر هوشیاری به دلیل جریان ناکافی خون به مغز است. این عارضه می‌تواند به طور ناگهانی و بدون هشدار رخ دهد. علائم اصلی سنکوپ شامل سبکی سر، سرگیجه، ضعف و احساس غش است. در برخی موارد، افراد ممکن است قبل از کم شدن هوشیاری، احساس دید تونلی را تجربه کنند یا لکه‌هایی را ببینند. علل زمینه‌ای سنکوپ می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است شامل پایین امدن فشار، کاهش ضربان قلب یا تغییر ناگهانی در وضعیت بدن باشد که بر جریان خون تأثیر می‌گذارد.
محرک‌های رایج سنکوپ عبارتند از: ایستادن طولانی مدت، کم آبی بدن، استرس هیجانی ناگهانی یا قرار گرفتن در یک محیط گرم. هنگامی‌که فردی دچار یک دوره سنکوپال می‌شود، ضروری است که او را به پشت بخوابانید، پاهای او را بالا بیاورید تا جریان خون به مغز افزایش یابد و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید.
تاری دید از علائم فشار خون پایین
هنگامی‌که فشار خون به صورت غیر طبیعی پایین می‌آید، می‌تواند روی چشم‌ها و اعصاب بینایی تأثیر بگذارد و منجر به اختلال موقت در بینایی شود. افرادی که هیپوتنشن را تجربه می‌کنند ممکن است متوجه شوند که بینایی آنها مبهم یا تار می‌شود. این تاری می‌تواند در یک یا هر دو چشم رخ دهد و ممکن است با علائم دیگری مانند سرگیجه، سبکی سر و غش همراه باشد. تاری دید ناشی از فشار پایین معمولاً پس از بازگشت سطح فشارخون به حالت عادی برطرف می‌شود. با این حال، پرداختن به علت زمینه‌ای افت فشار ضروری است، زیرا دوره‌های مکرر افت فشار خون می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای سلامتی باشد که نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
اگر فشار خون به پایین‌تر از حد طبیعی برسد، می‌تواند سبب کاهش جریان خون و رساندن اکسیژن به بافت‌ها و ماهیچه‌های بدن شود و در نتیجه آن باعث شود تا افراد حتی با حداقل فعالیت بدنی، احساس خستگی و ضعف غیرعادی کنند. افراد مبتلا به هیپوتنشن ممکن است در انجام کارهای معمولی که معمولاً به راحتی از عهده آن بر می‌آیند، دچار مشکل شوند. علاوه بر این، دوره‌های طولانی ایستادن یا تغییرات ناگهانی در وضعیت نشستن یا ایستادن، می‌تواند این علائم را تشدید کند و منجر به احساس خستگی و ضعف بیشتر شود. در برخی موارد، افراد ممکن است دچار سرگیجه یا سبکی سر همراه با خستگی و ضعف شوند. مدیریت هیپوتنشن شامل شناسایی و رسیدگی به علل زمینه‌ای است که ممکن است شامل کم آبی بدن، عوارض جانبی داروها، برخی شرایط پزشکی یا کاهش ناگهانی حجم خون باشد. حفظ هیدراتاسیون مناسب، اتخاذ یک رژیم غذایی متعادل و اصلاح سبک زندگی اغلب می‌تواند به کاهش این علائم کمک کند.
کاهش فشارخون می‌تواند سبب کاهش جریان خون به اندام‌های مختلف از جمله معده و دستگاه گوارش شود. این اختلال در جریان خون می‌تواند منجر به احساس بی حالی و حالت تهوع در افراد شود. افرادی که فشار خون پایین را تجربه می‌کنند ممکن است حالت تهوع داشته باشند و در برخی موارد می‌تواند با علائم دیگری مانند سرگیجه، سبکی سر و غش، علائم آنها همراه باشد.
هنگامی‌که فشار افت می‌کند، بدن سعی کند با افزایش تعداد تنفس برای حفظ اکسیژن کافی به بافت‌ها، آن را جبران کند. این مورد می‌تواند منجر به تنفس سریع شود، جایی که فرد در هر دقیقه بیش از حد معمول نفس می‌کشد. علاوه بر این، در برخی موارد، افراد مبتلا به هیپوتنشن ممکن است تنفس سطحی را تجربه کنند، که در آن هر نفس آنطور که باید عمیق نیست. تنفس سریع یا سطحی عمق در پاسخ به فشارخون پایین بخشی از تلاش بدن برای حفظ سطح اکسیژن کافی است. با این حال، می‌تواند با علائم دیگری مانند سرگیجه، سبکی سر، خستگی و غش نیز همراه باشد. این علائم می‌تواند نگران کننده باشد و نباید آنها را نادیده گرفت.
رنگ پریدگی یا سردی پوست یکی دیگر از نشانه‌های مرتبط با هیپوتنشن است. در این حالت، رگ‌های خونی بدن ممکن است در تلاش برای حفظ جریان خون به اندام‌های حیاتی، از جمله قلب و مغز، منقبض شوند. این باریک شدن رگ‌های خونی می‌تواند منجر به کاهش جریان خون در سطح پوست شده و ظاهر آن را رنگ پریده یا خاکستری کند. علاوه بر رنگ پریدگی، هیپوتنشن می‌تواند باعث سرد شدن ملموس پوست شود. این مورد به این دلیل اتفاق می‌افتد که کاهش جریان خون به پوست توانایی بدن برای حفظ دمای طبیعی پوست را مختل می‌کند.
در زمان افت یا کاهش فشار، قلب ممکن است سعی کند با افزایش ضربان قلب آن را جبران کند تا جریان خون کافی به اندام‌ها حفظ شود. این مورد می‌تواند باعث ضربان قلب سریعتر از حالت نرمال شود. نبض تند و ضعیف نشانه قابل توجهی است که سیستم قلبی عروقی برای حفظ جریان خون مناسب در سراسر بدن تلاش می‌کند. توجه به این علامت ضروری است، به خصوص اگر با سایر علائم فشار خون پایین مانند سرگیجه، سبکی سر، رنگ پریدگی یا سردی پوست و خستگی همراه باشد.
ضربان قلب سریع یا تاکی کاردی، یکی از علائم مرتبط با هیپوتنشن یا افت فشار خون است. در این حالت، بدن ممکن است سعی کند با افزایش ضربان قلب، هیپوتنشن را جبران کند تا جریان خون کافی به اندام‌های حیاتی را حفظ کند. این مورد منجر به ضربان قلب سریعتر از حد معمول می‌شود. تاکی کاردی روشی است که بدن برای بهبود گردش خون و رساندن اکسیژن و مواد مغذی کافی به بافت‌ها و اندام‌ها انجام می‌دهد.
تشنگی یا افزایش تشنگی می‌تواند یک علامت مرتبط با فشار خون پایین یا کاهش فشار باشد که سبب کاهش جریان خون و خونرسانی به اندام‌های خاصی از جمله کلیه‌ها می‌شود. در پاسخ به این حالت، بدن ممکن است احساس تشنگی را به عنوان راهی برای افزایش مصرف مایعات و کمک به حفظ حجم خون ایجاد کند. تشنگی مکانیسم طبیعی بدن برای سیگنال دادن به نیاز به مایعات بیشتر برای اطمینان از گردش خون مناسب و جلوگیری از افت بیشتر فشار است. با این حال، ضروری است که در مصرف مایعات احتیاط کنید، زیرا مصرف بیش از حد مایعات ممکن است همیشه بهترین راه حل برای مدیریت هیپوتنشن نباشد.
مشکل در تمرکز یا احساس سبکی سر می‌تواند علائم مرتبط با هیپوتنشن باشد. زیرا این عارضه سبب کاهش جریان خون به مغز می‌شود. در نتیجه، افراد ممکن است مشکلاتی را در تمرکز روی کارها تجربه کنند یا از نظر ذهنی احساس گیجی کنند. آنها همچنین ممکن است احساس سرگیجه یا سبکی سر را تجربه کنند، زیرا مغز در تلاش برای دریافت جریان خون کافی است.
خیر، علائم هیپوتنشن (هیپوتانسیون) ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. افراد ممکن است بر اساس عواملی مانند سن، سلامت کلی و علت زمینه‌ای افت فشار خون، علائم متفاوتی را تجربه کنند. برخی از افراد ممکن است علائم بارزتری مانند سرگیجه شدید یا غش داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم خفیف‌تری را تجربه کنند یا حتی ممکن است افت فشار خون آنها، بدون علامت باشد. در برخی موارد، افراد ممکن است هیپوتنشن مزمن داشته باشند و بدن آنها ممکن است با آن سازگار شود که منجر به علائم قابل توجه کمتری می‌شود.
علاوه بر این، پاسخ به هیپوتنشن می‌تواند تحت تأثیر تفاوت‌های فردی در تنظیم فشار، عملکرد قلب و کشش رگ‌های خونی متفاوت باشد. به عنوان مثال، افراد جوان‌تر با سیستم قلبی عروقی سالم ممکن است هیپوتنشن را بهتر از افراد مسن‌تر یا کسانی که بیماری زمینه‌ای خاصی دارند، تجربه کنند.
علائم فشار خون پایین (هیپوتانسیون) می‌تواند شباهت‌هایی با علائم سایر بیماری‌های پزشکی داشته باشد، که گاهی اوقات تشخیص علت علائم تنها بر اساس تظاهر آنها چالش برانگیز است. برخی از شرایط پزشکی که ممکن است علائم مشابهی با افت فشار داشته باشند عبارتند از:
1. کم آبی بدن: کم آبی بدن می‌تواند منجر به سرگیجه، خستگی و ضعف شود که از علائم رایج هیپوتنشن
نیز هستند.
2. کم خونی: کم خونی، وضعیتی که با تعداد کم گلبول‌های قرمز خون یا هموگلوبین ناکافی مشخص می‌شود، می‌تواند باعث خستگی، ضعف و سبکی سر، شبیه به افت فشار خون شود.
3. بیماری‌های قلبی: برخی از بیماری‌های قلبی، مانند برادی کاردی (ضربان قلب آهسته) یا اختلالات دریچه قلب، می‌تواند منجر به علائمی‌مانند سرگیجه، ضعف، و غش شود که ممکن است با علائم هیپوتنشن همپوشانی داشته باشد.
4. اختلالات گوش داخلی: اختلالاتی که بر گوش داخلی تأثیر می‌گذارد می‌تواند باعث سرگیجه و سبکی سر شود که از علائم افت فشار نیز هستند.
5. هیپوگلیسمی: سطوح پایین قند خون یا هیپوگلیسمی‌می‌تواند منجر به علائمی‌مانند سرگیجه، ضعف و گیجی شود، شبیه به فشار خون پایین.
6. سندرم تاکی کاردی ارتواستاتیک وضعیتی (POTS): POTS وضعیتی است که در آن تغییرات در وضعیت بدن منجر به افزایش غیرطبیعی ضربان قلب، همراه با علائمی‌مانند سرگیجه و سبکی سر می‌شود.
در این مطلب تلاش کردیم تا به طور کامل شما را با علائم فشار خون پایین آشنا کنیم. آگاهی از علائم فشار خون پایین برای شناخت نگرانی‌های بالقوه سلامتی و جستجوی مراقبت‌های پزشکی مناسب در صورت نیاز بسیار مهم است. اگر شما یا شخصی که می‌شناسید علائمی‌مانند؛ سرگیجه، سبکی سر، نبض سریع یا ضعیف، خستگی یا غش را تجربه کرده‌است، ضروری است که برای ارزیابی و مدیریت مناسب به پزشک مراجعه کنید. پیشنهاد ما پزشکان حاذق مجموعه همدرد است. برای بهره‌مندی از تخصص پزشکان این مجموعه کافیست تا وارد سایت همدرد شده و از بین لیستی از پزشکان فهرست شده سایت همدرد در تخصص‌های مختلف، پزشک مربوطه خود را بیابید. همچنین امکان مشاوره با پزشکان مجموعه همدرد نیز برای کاربران سایت همدرد فراهم شده است.
در این سایت افراد اطلاعات لازم برای مراجعه به پزشک، از قبیل؛ شماره نظام پزشکی و نوع تخصص پزشک را دریافت می‌کنند. همچنین در سایت همدرد اطلاعات تماس و آدرس مطب پزشکان نیز به صورت کامل درج شده است. از طرفی در این سایت، امکان نظردهی و دادن امتیاز به هر پزشک نیز برای مراجعان فراهم شده است تا افراد بتوانند براساس امتیاز هر پزشک و نظراتی که مراجعان نوشته‌اند، پزشک مورد نظر خود را انتخاب کنند. پس اگر نگران افت فشار خون‌تان هستید یا علائم فشار خون پایین را دارید، حتماً از خدمات سایت همدرد بهره‌مند شوید. فراموش نکنید که تشخیص دقیق و مراقبت شخصی، کلیدی برای حفظ سلامتی است. معاینات منظم، تنظیم شیوه زندگی و ارتباط با پزشکان مجموعه همدرد می‌تواند سبب مدیریت بهتر فشار و سلامت کلی بدن شود. سلامتی شما ارزشمند است، بنابراین مراقبت خود باشید.
:: متخصصین قلب
:: کلینیک قلب
:: متخصصین قلب
اطلاعات جامعه پزشکان این رسانه با هدف تسهیل در یافتن اعضای جامعه پزشکی ، دسترسی به اطلاعات حرفه ای آنان و اطمینان خاطر از دارا بودن مجوزهای لازم برای ارائه خدمات حرفه ای مانند پروانه طبابت و در راستای اجرای قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب جلسه علنی 1387.06.11 مجلس شورای اسلامی و آیین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مصوب 1393.08.21 هیئت وزیران مبنی بر انتشار اطلاعات در بردارنده حقوق و تکالیف مردم از طریق رسانه های همگانی ارائه شده است.
