مشاوره آنلاین و نوبت دهی پزشکان همدرد اول
مشاوره آنلاین و نوبــــت دهـی پزشکــــــــان
بی حسی ران پا در بارداری
تاریخ انتشار : 1403/02/10 بازدید : 29

علل و راهکارهای درمان بی حسی ران پا در بارداری

اگر این سؤال که بی حسی ران پا در بارداری به چه علت است، برای شما هم پیش آمده، این مطلب برای شماست. حدوداً در دوران سه ماهگی بارداری‌ام بودم که متوجه علائمی مانند خواب‌رفتگی، سوزش و کرختی در ران پاهایم شدم. دکتر برایم درباره علت بی‌حس شدن قسمتی از ران پا، علائم و راه‌های درمان توضیحاتی ارائه داد که در ادامه آنها را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهم؛ اما سؤال بسیار مهمی که ممکن است ذهن بسیاری از مبتلایان به این عارضه را با خود درگیر کند این است که برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم؟

علت اصلی بی حسی ران پا در بارداری چیست؟

علت بی‌حسی ران پا در بارداری، فشار رحم باردار به رگ‌ها و اعصاب لگنی و رانی است.

در دوران بارداری به دلیل رشد و بزرگ شدن رحم، فشار زیادی به اعصاب و عروق خونی منطقه لگن و پا وارد می‌شود. این فشار باعث تحریک یا فشرده شدن اعصاب و اختلال در انتقال تکانه‌های عصبی و ایجاد حس بی‌حسی، سوزش یا خواب‌رفتگی در پاها می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت علت بی‌حسی ران پا در بارداری، فشار ناشی از رشد رحم باردار بر اعصاب تأمین‌کننده حس پاست.

 

علت بی‌حس شدن ران پای چپ در بارداری چیست؟

علت بی حسی ران پای چپ در بارداری معمولاً فشار رحم بزرگ‌‌شده به اعصاب سیاتیک چپ است.

دلایل این موضوع:

  • رحم باردار روی عروق خونی و اعصاب لگنی ـ خاجی فشار وارد می‌کند.
  • اعصاب سیاتیک چپ که اندام تحتانی چپ را عصب‌رسانی می‌کنند در معرض فشار بیشتری قرار دارند.
  • فشار رحم موجب فشرده شدن یا تحریک اعصاب سیاتیک چپ و بی‌حسی می‌شود.
  • گاهی رگ‌های خونی فشرده می‌شوند و جریان خون به اندام تحتانی چپ را کاهش می‌دهند.

در نتیجه پای چپ بیشتر در معرض بی‌حسی قرار می‌گیرد.

البته گاهی هر دو پا درگیر می‌شوند؛ اما معمولاً پای چپ بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

 

علائم بی‌حسی ران پا در بارداری چیست؟

علائم اصلی بی‌حسی ران پا در دوران بارداری عبارت‌اند از:

  • احساس سوزش، خواب‌رفتگی و بی‌حسی در پاها به ویژه ناحیه ران، ساق پا و انگشتان پا
  • کرختی و بی‌حسی پاها به ویژه هنگام بلند شدن از حالت نشسته
  • درد و گزگز در پاها در هنگام شب
  • سفتی و خشکی عضلات پا
  • ضعف در حرکت دادن انگشتان پا
  • کاهش قدرت و هماهنگی حرکت پاها
  • تغییر رنگ پوست پا به کبودی یا سفیدی
  • احساس مورمور شدن و سوزش در پاها

در صورت وجود این علائم باید به پزشک مراجعه کرد.

 

چگونه می‌توان بی‌حسی ران پا در دوران بارداری را درمان کرد؟

برای درمان بی‌حسی ران در دوران بارداری روش‌های زیر پیشنهاد می‌شود.

  • استراحت کافی و جلوگیری از ایستادن و نشستن طولانی مدت
  • قرار دادن بالش کوچک زیر شکم برای کاهش فشار رحم
  • ماساژ ملایم پاها با روغن‌های گیاهی
  • حرکات کششی و ورزش‌های آرام پا مثل یوگا
  • غوطه‌ور کردن پاها در آب گرم
  • پوشیدن جوراب‌های فشاری
  • مصرف مکمل‌هایی مانند ویتامین B12 با تجویز پزشک
  • فیزیوتراپی و درمان‌های طب فیزیکی
  • مصرف مسکن‌های تجویزی توسط پزشک برای تسکین درد

در صورت عدم بهبودی، مراجعه به پزشک ضروری است.

 

چگونه از بی‌حسی پا در بارداری پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از بی‌حسی پا در دوران بارداری موارد زیر توصیه می‌شود؛

  • اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانی مدت و قرار دادن پاها در حالت ارتفاع
  • استفاده از صندلی‌هایی با ارتفاع قابل تنظیم و زیرپایی در محل کار
  • انجام ماساژ و حرکات کششی منظم پاها
  • ورزش‌های هوازی ملایم مثل شنا و پیاده‌روی
  • پوشیدن کفش‌های راحت و ضد لغزش
  • استفاده از بالش کوچک در زیر شکم هنگام خوابیدن
  • حفظ وزن مناسب بدن قبل و حین بارداری
  • مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین B12 مثل شیر، ماهی، تخم مرغ
  • کنترل قند خون و پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری
  • مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های دوران بارداری

 

سؤالات متداول

بی‌حسی پا در چه مرحله‌ای از بارداری آغاز می‌شود؟

بی‌حسی پا معمولاً در سه ماهه دوم و سوم بارداری شروع می‌شود و تا پایان بارداری ادامه می‌یابد.

در 3 ماهه اول بارداری به دلیل کوچک بودن رحم، فشار زیادی به اعصاب وجود ندارد.

از هفته 14 تا 26 بارداری با رشد رحم، فشار به اعصاب شروع می‌شود.

در 3 ماهه سوم با بزرگ شدن بیشتر رحم، فشار و تحریک اعصاب بیشتر می‌شود و علائم بروز می‌کنند.

بنابراین می‌توان گفت معمولاً از اواسط بارداری تا پایان، خانم‌ها در معرض ابتلا به بی‌حسی پا هستند.

آیا بی‌حسی پا در بارداری طبیعی است؟

بله، بی‌حسی پا در دوران بارداری یک امر شایع و طبیعی محسوب می‌شود.

دلایل طبیعی بودن بی‌حس شدن ران پا در بارداری:

  • حدود 50 تا 80 درصد خانم‌های باردار به میزانی دچار بی‌حسی پا می‌شوند.
  • فشار رحم باردار به اعصاب لگنی و ران یک فرایند طبیعی در بارداری است.
  • افزایش سطح هورمون پروژسترون موجب شل‌شدن رباط‌ها و در نتیجه فشار به اعصاب می‌شود.
  • کمبود ویتامین‌ B12 و اسید فولیک در بارداری شایع است.
  • معمولاً پس از زایمان و کاهش فشار رحم، این عارضه برطرف می‌شود.
  • ماهیت خوش‌خیم و موقتی دارد.

بنابراین بی‌حسی پا در بارداری یک پدیده طبیعی است؛ اما همچنان نیاز به مراقبت و درمان دارد.

آیا بی‌حسی پا می‌تواند بر جنین اثر بگذارد؟

خیر، به طور معمول بی‌حس شدن ماهیچه ران پا در دوران بارداری اثر مستقیمی بر جنین ندارد.

دلایل عدم تأثیر بی‌حسی پا بر جنین:

- بی‌حسی پا یک مشکل عصبی ـ عضلانی محلی است و ارتباط مستقیمی با جنین ندارد.

- ماهیت کم‌خطر و خوش‌خیم دارد و منجر به اختلالاتی مثل سقط جنین نمی‌شود.

- علت اصلی آن فشار فیزیکی است نه مشکلات هورمونی یا تغذیه‌ای مادر

- با رعایت نکات احتیاط و درمان، اثری بر سلامت جنین ندارد.

- پس از زایمان و برطرف شدن فشار رحم، بی‌حسی پا نیز برطرف می‌شود.

بنابراین مادران نباید نگران تأثیر این مشکل بر جنین باشند، مگر اینکه علائم شدید باشد که به مراقبت‌های ویژه نیاز دارد.

آیا بی‌حسی پا در بارداری خطرناک است؟

خیر، به طور کلی بی‌حسی پا در دوران بارداری یک عارضه خفیف تا متوسط و غیر خطرناک محسوب می‌شود؛ اما در موارد زیر می‌تواند نگران‌کننده باشد:

- اگر بی‌حسی پا ناگهانی، شدید و موضعی باشد می‌تواند نشانه‌ای از فتق دیسک باشد که به بررسی نیاز دارد.

- در صورتی که با ضعف شدید عضلانی، اختلال حرکتی یا بی‌اختیاری همراه باشد، می‌تواند جدی باشد.

- اگر با درد شدید، تورم، تغییر رنگ یا دمای پوست همراه شود به ارزیابی نیاز دارد.

- عدم بهبودی مناسب پس از زایمان نیز می‌تواند نگران‌کننده باشد.

- در صورت وجود بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

در مجموع اگرچه بی‌حسی پا در بارداری معمولاً خطر جدی ندارد؛ اما در صورت شدت یافتن علائم باید هر چه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه شود.

آیا ورزش‌هایی برای بهبود بی‌حسی پا وجود دارد؟

بله، انجام برخی ورزش‌ها و حرکات کششی می‌تواند در بهبود علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مؤثر باشد.

برخی از این ورزش‌ها و حرکات عبارت‌اند از:

- پیاده‌روی آهسته و منظم روزانه

- حرکات کششی و یوگای آرام برای اندام تحتانی

- شنای آرام در آب گرم

- حرکات چرخشی مچ پا

- غلتاندن توپ ‌تنیس زیر پاها در حالت نشسته

- بالا بردن انگشتان پا در حالت دمر

- ماساژ ملایم کف پا با توپ ‌تنیس

- قرار دادن پاها در آب سرد به مدت کوتاه

انجام این حرکات باید با نظر پزشک و به صورت ملایم باشد. اجتناب از حرکات تند و پر فشار اهمیت دارد.

چه غذاهایی باعث بهبود بی‌حسی پا می‌شود؟

برخی از مواد غذایی که می‌توانند در بهبود علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مفید باشند عبارت‌اند از:

- ماهی و سایر غذاهای دریایی حاوی ویتامین B12 و امگا 3

- گوشت قرمز و مرغ برای تأمین آهن و پروتئین

- تخم مرغ به عنوان منبع ویتامین B12 و D

- شیر و لبنیات برای کلسیم و ویتامین  D

- میوه‌ها و سبزیجات تازه حاوی ویتامین C و منگنز

- حبوبات و گندم سبوس‌دار برای فیبر، منیزیم و B1

- آجیل و دانه‌های روغنی برای اسیدهای چرب امگا 3

- آب کافی برای جلوگیری از کم‌‌آبی و ورم

مصرف متعادل و منظم این مواد می‌تواند در بهبود علائم نقش داشته باشد.

آیا مکمل‌هایی برای درمان بی‌حسی پا وجود دارد؟

بله، مصرف برخی مکمل‌ها تحت نظر پزشک می‌تواند در بهبود علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مفید باشد که عبارت‌اند از:

  • مکمل ویتامینB12 : کمبود B12 یکی از عوامل بی‌حسی پا است و مکمل آن توصیه می‌شود.
  • مکمل اسید فولیک: برای پیشگیری از کم‌خونی
  • مکمل منیزیم: کمک به عملکرد عصبی و عضلانی
  • مکمل ویتامینD : جبران کمبود آن در بارداری
  • مکمل امگا3 ماهی و روغن جلبک: التهاب و درد را کاهش می‌دهد.
  • مکمل آهن: در صورت کم‌خونی ناشی از کمبود آهن

مصرف مکمل‌ها باید تحت نظارت پزشک و متناسب با نیاز بدن باشد. از مصرف خودسرانه پرهیز شود.

آیا پوشیدن کفش مناسب می‌تواند کمک کند؟

بله، پوشیدن کفش مناسب و راحت می‌تواند در بهبود علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مؤثر باشد.

کفش مناسب باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

- اندازه مناسب داشته باشد، نه تنگ باشد و نه گشاد

- پاشنه پهن و کوتاه حدود سه تا پنج سانتی‌متر

- ضخامت و جنس نرم‌تر برای جلوگیری از فشار

- دارای قوس طبیعی کف پا

- دارای ساپورت جانبی برای ثبات مچ پا

- جنس ضد آب و تنفس‌پذیر

- رویه ضد لغزش

پوشیدن این کفش‌ها باعث توزیع مناسب فشار و وزن بدن بر روی پا می‌شود و از بروز علائم بی‌حسی می‌کاهد.

آیا ماساژ پا مفید است؟

بله، ماساژ ملایم پا می‌تواند برای تسکین علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مفید باشد.

مزایای ماساژ پا:

  • بهتر شدن جریان خون در پاها و کاهش ورم
  • شل ‌کردن عضلات سفت و کاهش درد عضلانی
  • تسکین فشارهای عصبی
  • کاهش التهاب و تحریک‌پذیری اعصاب
  • ایجاد آرامش و رفع خستگی پاها
  • تقویت سیستم لنفاوی و دفع سموم
  • بهبود خواب و استراحت بهتر

توصیه‌ها:

  • از روغن‌های طبیعی ملایم استفاده شود.
  • حرکات ماساژ، ملایم و بدون فشار زیاد باشد.
  • در صورت وجود زخم یا تورم پا، ماساژ انجام نشود.
  • در سه ماهه اول و آخر بارداری با احتیاط بیشتری انجام شود.
  • پس از ماساژ پاها را گرم نگه دارید.
  • بهتر است ماساژ توسط فرد متخصص و آموزش ‌دیده انجام شود.

آیا یوگا برای بی‌حسی پا مفید است؟

بله، انجام یوگا به صورت ملایم می‌تواند برای بهبود علائم بی‌حسی پا در دوران بارداری مفید باشد.

مزایای یوگا برای بی‌حسی پا:

    • افزایش جریان خون به اندام‌های تحتانی و کاهش التهاب
    • تقویت عضلات پا و بهبود تعادل و هماهنگی
    • افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل و کشش عضلات
    • آرامش اعصاب و کاهش استرس
    • تقویت تمرکز و آگاهی از بدن
    • بهبود خون‌رسانی به اندام تحتانی
    • تسکین دردهای عصبی و عضلانی

توصیه می‌شود حرکات یوگا به آرامی و با نظارت مربی انجام شود و از پوزیشن‌های پیچیده پرهیز شود.

چقدر طول می‌کشد تا پس از زایمان بی‌حسی پا برطرف شود؟

مدت زمان بهبودی بی‌حسی پا پس از زایمان متفاوت است و بستگی به شدت علائم دارد.

    • در اکثر موارد خفیف تا متوسط، علائم طی چند هفته اول پس از زایمان بهبود می‌یابد.
    • در موارد شدیدتر ممکن است 2 تا 3 ماه طول بکشد تا بی‌حسی پا کاملاً رفع شود.
    • گاهی اوقات عوارضی مثل درد و سوزش خفیف ممکن است تا 6 ماه پس از زایمان ادامه یابد.
    • در موارد نادر اگر آسیب شدید عصبی رخ داده باشد، ممکن است نیاز به درمان و فیزیوتراپی طولانی‌تری داشته باشد.
    • عواملی مثل سن، وزن و بیماری‌های زمینه‌ای بر مدت بهبودی تأثیرگذار هستند.
    • به طور کلی در اکثر موارد علائم طی 2 تا 3 ماه پس از زایمان برطرف می‌شود.

آیا در بارداری‌های بعدی هم بی‌حسی پا رخ می‌دهد؟

بله، احتمال بروز بی‌حسی پا در بارداری‌های بعدی وجود دارد؛ اما لزوماً تکرار نمی‌شود.

    • خانم‌هایی که در اولین بارداری دچار بی‌حسی پا شده‌اند، در بارداری‌های بعدی احتمال بیشتری برای تکرار دارند.
    • اگر علت اصلی بی‌حسی پا مثلاً کمبود ویتامین B12 باشد و درمان نشود، می‌تواند دوباره رخ دهد.
    • عواملی مانند سن بالاتر، اضافه وزن بیشتر و بیماری‌های زمینه‌ای همچنان ریسک را افزایش می‌دهند.
    • با مراقبت‌های لازم در بارداری و توجه به عوامل خطرساز، می‌توان احتمال تکرار آن را کاهش داد.

پس بهتر است پیشگیری و درمان مناسب انجام شود تا در بارداری‌های بعدی تکرار نشود.

بنابراین احتمال تکرار وجود دارد؛ اما با مراقبت، قابل پیشگیری است.

آیا سن بر بی‌حسی پا در بارداری تأثیر دارد؟

بله، سن مادر باردار می‌تواند بر شیوع و شدت بی‌حسی پا در دوران بارداری تأثیرگذار باشد.

- خانم‌های مسن‌تر (بالای 35 سال) بیشتر در معرض خطر ابتلا به بی‌حسی پا هستند.

- با افزایش سن، عملکرد عصبی ـ عضلانی کاهش می‌یابد و بدن آسیب‌پذیرتر می‌شود.

- در سنین بالاتر، بافت هم‌بند و عضلات ضعیف‌تر شده و احتمال آسیب بیشتر است.

- در زنان مسن‌تر، احتمال ابتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مثل دیابت و فشارخون بیشتر است.

- با افزایش سن مادر، احتمال تولد نوزادان بزرگ‌تر و فشار بیشتر رحم نیز بالاتر می‌رود.

البته این مسئله صرفاً یک افزایش خطر است و ممکن است در سنین پایین‌تر هم رخ دهد.

آیا چاقی و وزن بیش از حد تأثیری دارد؟

بله، اضافه وزن و چاقی می‌تواند خطر ابتلا به بی‌حسی پا در دوران بارداری را افزایش دهد.

دلایل تأثیر چاقی و اضافه وزن:

    • وزن بیشتر باعث افزایش فشار به اعصاب و ستون فقرات در ناحیه لگن می‌شود.
    • چربی اضافی موجب التهاب و ورم در ناحیه لگن و پاها می‌شود.
    • در افراد چاق خطر ابتلا به دیابت بارداری و فشارخون، بالاتر است که خود عوامل تشدیدکننده‌ای هستند.
    • فشار بیشتر به مفاصل و تحمل وزن در پاها منجر به آسیب عصبی ـ عضلانی می‌شود.
    • در افراد چاق کنترل وضعیت و تعادل بدن سخت‌تر است.

البته این صرفاً یک عامل خطرساز است و ممکن است در افراد لاغر هم رخ دهد.

بنابراین کنترل وزن قبل و حین بارداری مهم است.

آیا داروهای خاصی باعث بی‌حسی پا می‌شود؟

بله، مصرف برخی داروها می‌تواند خطر ابتلا به بی‌حسی پا را در دوران بارداری افزایش دهد. از جمله:

    • داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
    • داروهای کاهنده قند خون
    • داروهای فشار خون
    • داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور
    • داروهای کمک بارداری
    • برخی ویتامین‌ها مانند ویتامین  B6
    • داروهای ضدتشنج

مکانیسم اثر این داروها تفاوت دارد. بهتر است قبل از مصرف هر دارویی در بارداری با پزشک مشورت شود.

 

سخن پایانی

اولین سؤالی که درباره بی حسی ران پا در بارداری به وجود می‌آید، این است که برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم. تلاش ما این بود اطلاعات کاملی درباره این موضوع در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. ما به شما پیشنهاد می‌کنیم به بخش دریافت نوبت سایت مراجعه کنید تا در اولین فرصت یکی از پزشکان حاذق ما، شما را ویزیت کنند. پزشکان متخصص در این زمینه در کلینیک تخصصی ما آماده پذیرش شما عزیزان در کوتاه‌ترین زمان ممکن و همچنین درصدد انتخاب بهترین روش درمانی متناسب با شرایط شما عزیزان هستند. ما در کنار شما هستیم تا سلامت شما را تضمین کنیم.


پزشکان مرتبط

:: متخصصین زنان

:: متخصصین ارتوپد


بی حسی ران پا در بارداری
هم
درد
اول
.
.
.