علت سوزش قلب بعد از غذا خوردن
تاریخ انتشار : 1403/07/30
بازدید : 68
آیا تا به حال بعد از غذا خوردن احساس سوزش در قفسه سینه یا دلدرد آزاردهندهای داشتهاید؟ این حس ناخوشایند میتواند نشانهای از چیزی بسیار ساده مثل مشکلات گوارشی باشد، یا در مواردی جدیتر، هشداری از مشکلات قلبی. گاهی اسید معده به سمت گلو برمیگردد و همین ریفلاکس اسید ممکن است عامل اصلی این سوزش آزاردهنده باشد که کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. اما آیا میدانید چه چیزهایی باعث این حالت میشود؟ و مهمتر از همه، چگونه میتوان آن را مدیریت و درمان کرد؟
اگر نگران سلامتی خود هستید، حتماً ادامه این مطلب را بخوانید. ما در اینجا به بررسی دلایل اصلی سوزش سر دل پس از غذا خوردن میپردازیم، شما را با عوارض احتمالی آن آشنا میکنیم و درمانهای مؤثری که میتوانند کمککننده باشند را به شما معرفی خواهیم کرد. شاید با خواندن این مطلب، به سادگی بتوانید این ناراحتی آزاردهنده را از زندگی خود دور کنید و با خیال راحت از هر وعده غذایی لذت ببرید.
اصلیترین عوامل سوزش قلب بعد از خوردن غذا
در ادامه به مهمترین مواردی که میتوانند به عنوان علل سوزش قلب پس از غذا خوردن شناخته شوند، اشاره میکنیم:
- پرخوری: خوردن بیرویه و وعدههای غذایی حجم با فشار وارد کردن به اسفنکتر تحتانی مری (LES) موجب پس زدن اسید معده به مری و در نتیجه احساس سوزش ناراحت کننده در قفسه سینه خواهند شد.
- غذاهای چرب یا تند: مصرف غذاهای چرب، غذاهای پر ادویه و تند با شل کردن اسفنکتر تحتانی مری میتواند موجب رفلاکس اسید و افزایش اسید معده شوند. از جمله این غذاهای محرک میتوان به غذاهای سرخ شده، شکلات و نعناع اشاره کرد.
- مرکبات و گوجه فرنگی: مصرف مرکباتی چون پرتغال، نارنگی، لیموترش و گوجه فرنگی و ... به دلیل ترکیبات اسیدی در خود میتوانند عامل تحریک مری باشند و باعث سوزش قلب شوند.
- نوشیدنیهای گازدار: کربناته یا همان گاز موجود در نوشیدنیهای گازدار با اضافه کردن فشار معده موجب برگشت اسید به مری میشود.
- خوابیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن: آنچه موجب حفظ محتویات معده و عدم بازگشت آن به مری میشود نیروی جاذبه است. دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا موجب از بین رفتن اثر جاذبه شده و ریسک رفلاکس اسید را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
- اضافه وزن: چربیهای ناخواسته خصوصاً در اطراف شکم علاوه بر ظاهر نامناسب و اضافه وزن میتواند به معده و اسفنکتر تحتانی مری فشار وارد کرده و به رفلاکس اسید منتهی شود.
- کشیدن دخانیات و سیگار: استعمال دخانیات و سیگار با تضعیف اسفنکتر تحتانی موجب افزایش ترشح اسید معده شده و به سوزش قلب بعد از غذا منتهی شود.
- بارداری: بارداری بواسطه ایجاد تغییرات هورمونی و رشد رحم در اثر بزرگ شدن جنین میتواند موجب فشار به معده شده و به رفلاکس اسید در دوران بارداری منتهی شود.
- فتق هیاتال (بیرون زدگی معده از حفره قفسه سینه): این مسئله در شرایطی بروز میکند که بخشی از معده به دیافراگم فشار وارد کرده و موجب تسهیل حرکت اسید معده به سوی مری میشود.
- داروهای خاص: مصرف برخی از داروهای خاص مثل مسکنهای خاص، مسدود کنندههای کانال کلسیم و آرام بخشها باعث تضعیف اسفنکتر تحتانی مری و تحریک خود مری میشود و میتواند موجب سوزش سر دل شود.
رسیدگی به این عوامل خطر از طریق اصلاح سبک زندگی و در صورت لزوم مصرف دارو میتواند موجب مدیریت و پیشگیری از سوزش قلب شود.
لازم است این نکته را بیان کنیم که گاهی سوزش قلب میتواند در اثر مشکلات قلبی بروز کند و صرفاً درد فوق با خوردن غذا همزمان شده باشد. در ادامه به مهمترین دلایل قلبی سوزش قلب اشاره خواهیم کرد که نباید آنها را با مشکلات گوارشی اشتباه بگیریم:
- آنژین: در صورتی که درد یا ناراحتی قفسه سینه در اثر کم شدن جریان خون به عضله قلب بروز کند اصطلاحاً میگوییم فرد دچار آنژین است. آنژین پایدار اغلب با فعالیت بدنی، استرس و غذا خوردن، ایجاد میشود، نوع خطرناک آنژین در استراحت بروز میکند و میتواند بسیار مهلک باشد.
- سندرم حاد عروق کرونری: این وضعیت در اثر برخی بیماریها از جمله آنژین ناپایدار و انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) بروز میکند. در صورت بروز این بیماری جریان خون به قلب بهطور ناگهانی مسدود میشود.
- بیماری عروق کرونر: آترواسکلروز وضعیتی است که موجب تجمع پلاک در عروق کرونر میشود. این بیماری با کاهش جریان خونرسانی به عضله قلب موجب درد در قفسه سینه میشود.
- پریکاردیت: در اثر التهاب کیسه اطراف قلب موسوم به پریکارد عامل درد قفسه سینه میشود. این درد ناشی از پریکاردیت احتمالاً باعث سوزش قلب میشود که حتی پس از خوردن تشدید میشود.
- میوکاردیت: وضعیتی است که به التهاب عضله قلب منجر میشود و میتواند به درد قفسه سینه بیانجامد و با خوردن غذا تشدید میشود.
مهمترین علائم سوزش قلب پس از خوردن غذا
در ادامه به مهمترین علائمی که ممکن است بواسطه خوردن غذا همراه با سوزش قلب بروز کند اشاره خواهیم کرد:
- درد قفسه سینه: در برخی مواقع ممکن است فرد احساس سوزش ناشی از مشکل گوارشی را با درد و ناراحتی مرتبط با مشکلات قلبی اشتباه بگیرد، با این حال در هر دو این وضعیتها درد به صورت موضعی در ناحیه قفسه سینه حس میشود.
- احساس سوزش: گاهی ممکن است بلافاصله پس از خوردن غذا دچار احساس سوزش در قفسه سینه شوید. این حس سوزش ممکن است تا گلوی فرد امتداد یابد.
- طعم ترش و اسیدی در دهان: زمانی که اسید معده به مری برمیگردد ممکن است فرد طعم ترش یا تلخ در دهان خود حس کند.
- مشکل در بلع: در برخی موارد فردی که دچار مشکلات گوارشی است علاوه بر سوزش قلب حس میکند غذا در گلوی او چسبیده و نمیتواند به خوبی آن را قورت دهد.
- سرفه یا خس خس سینه: اگر مری در پی مشکلات گوارشی فرد تحریک شود ممکن است با سرفه یا خس خس مداوم همراه باشد.
- گرفتگی صدا یا گلودرد: اسید معده با تحریک تارهای صوتی باعث تغییر در صدا یا ناراحتی گلو میشود.
- احساس ناراحتی در بالا تنه: در صورتی که عامل سوزش مشکلات گوارشی باشد، درد یا ناراحتی ممکن است در بازوها خصوصاً بازوی چپ بیمار، پشت، گردن، فک یا معده وی منتشر شود.
- تنگی نفس: در برخی مواقع پس از غذا خوردن فرد سوزش قلبی را حس میکند که همراه با تنگی نفس بروز میکند اما این همزمانی ربطی به مشکل گوارشی ندارد. احساس تنگی نفس در این شرایط ممکن است بدون ناراحتی قفسه سینه رخ دهد پای مشکل قلبی در میان باشد.
- عرق سرد: در برخی مواقع ابتلای فرد به مشکلات قلبی موجب تعریق ناگهانی و بدون دلیلی میشود که با حس تهوع یا سبکی سر همراه است.
- تهوع یا استفراغ: برخی از افراد ممکن است باوجود خوردن غذا و احساس سوزش قلب در عین حال با حالت تهوع یا استفراغ مواجه شوند، این مسئله گاهی ربطی به مشکلات گوارشی ندارد و مشکل قلبی عامل بروز چنین علائمی است.
- خستگی: در صورتی که بیمار همزمان با سوزش قلب دچار خستگی یا احساس ضعف غیرقابل توجیه در هنگام فعالیت بدنی یا حتی در حالت استراحت شود این مسئله به مشکلات قلبی باز میگردد.
- سرگیجه یا سبکی سر: داشتن حس سرگیجه یا سبک بودن سر از جمله علائم خطرناکی است که در صورت همراهی با علائم دیگر میتواند ناشی از مشکلات قلبی باشد.
تپش قلب: ضربان قلب نامنظم یا احساس تپش قلب مثل بال بال زدن یا تپش قلب تند میتواند علامت مشکل قلبی باشد.
تجربه درد قفسه سینه، خصوصاً در صورت تابش به بازو یا فک میتواند نشانه یک بیماری جدیتر مانند حمله قلبی باشد. در صورت شک داشتن نسبت به مشکل قلبی یا ادامه یافتن علائم، جستجوی مشاوره پزشکی برای رد هر گونه مشکلات سلامت اساسی بسیار مهم است.
عوارض نادیده گرفتن سوزش قلب
حمله یا سکته قلبی: گاهی ممکن است بلافاصله پس از خوردن وعده غذایی در قفسه سینه خود درد مداوم یا شدیدی را تجربه کنید که نشانگر حمله قلبی است و نیازمند مراقبت فوری پزشکی است. عوارض ناشی از این وضعیت اورژانسی احتمالاً شامل آسیب به عضله قلب و اختلال در عملکرد آن باشد.
- نارسایی قلبی: در صورت ضعیف بودن قلب ممکن است لازم باشد برای پمپاژ موثر خون، عضله قلب تلاش مضاعفی کند و همین مسئله به نارسایی قلبی و بروز علائمی مانند تنگی نفس، خستگی و احتباس مایعات منتهی شود.
- آریتمی: اختلال در ریتم ضربان قلب میتواند با سوزش قلب و غذا خوردن همزمان باشد، این مسئله به دلیل تاثیر منفی بینظمی روی توانایی قلب در پمپاژ موثر خون بروز میکند.
در ادامه قصد داریم به عوارضی اشاره کنیم که در صورت عدم درمان سوزش قلب ناشی از مشکلات گوارشی بروز کند.
- ازوفاژیت: در صورتی که دیواره مری بواسطه تحریک ناشی از اسید معده دچار التهاب و تورم شود ممکن است با درد و مشکل در بلع همراه باشد.
- تنگ شدن مری: با گذشت زمان، اگر التهاب دیواره مری تحت درمان قرار نگیرد احتمال آن وجود دارد که به تدریج باریک شده و موجب دشواری در عبور غذا از لوله مری به معده شود.
- مری بارت: در صورت تداوم تماس اسید معده با مری احتمال آن وجود دارد بافت پوششی مری دچار تغییرات ناخواستهای شود و ریسک ابتلا به سرطان مری افزایش یابد.
- مشکلات تنفسی: ورود اتفاقی اسید معده به داخل ریهها میتواند موجب سرفه، خس خس سینه و عفونتهای تنفسی شود.
زخم مری: علاوه بر بروز سوزش قلب، در صورتی که اسید معده به بافت مری برسد احتمال آن وجود دارد که پوشش مری را از بین برود و به تدریج منجر به تشکیل زخم شود.
رژیم غذایی موثر برای کاهش سوزش قلب و سردل
لازم است برای کنترل سوزش قلب پس از غذا خوردن، رژیم غذایی متعادل و سالمی داشته باشید تا سلامت کلی گوارش شما ارتقاء یابد. برای همین منظور انجام دستورالعملهای غذایی زیر مانع سوزش قلب پس از غذا خوردن میشود.
- مصرف غذاها با حداقل چربی یا بدون چربی: میتوانید برای رعایت این دستورالعمل مصرف پروتئینهای فاقد چربی را در دستور غذایی خود بگنجانید و از خوردن غذاهای چرب و روغنی اجتناب بپرهیزید، چرا که این نوع غذاها موجب تشدید رفلاکس اسید میشوند.
- میوه و سبزیجات: برای ارتقاء ارزش غذایی خود لازم است انواع میوهها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید. این گروه از مواد غذایی به دلیل داشتن چربی کم و فیبر غذایی بالا موجب سلامت دستگاه گوارش فرد میشود.
- غلات کامل: برای دریافت فیبر اضافی در رژیم غذایی خود میتوانید غلات کامل مثل بلغور جو دوسر، برنج قهوهای و محصولات گندم کامل را به جای غلات تصفیه شده انتخاب کنید.
- پروتئینهای فاقد چربی: برای داشتن یک رژیم غذایی مناسب بهتر است منابع پروتئین فاقد چربی مثل مرغ، ماهی، توفو و حبوبات را مصرف کنید و ابداً از گوشتهای دارای چربی مصرف نکنید.
- لبنیات کم چرب: لازم است مصرف لبنیات را در رژیم غذایی خود بگنجانید اما بهترین گروه لبنیات، لبنیات کم چرب یا فاقد چربی است که میزان چربیهای موجود در رژیم خود را کم کنید.
- محدوسازی مصرف کافئین و نوشابههای گازدار: مصرف نوشیدنیهای حاوی کافئین یا نوشیدنیهای گازدار موجب تشدید سوزش قلب پس از غذا خوردن میشود، از همین رو بهتر است مصرف قهوه، چای و نوشابههای گازدار را کم کرده یا به طور کامل حذف کنید.
- کم کردن مصرف غذاهای محرک: بهتر است برای بهبود وضعیت گوارشی خود غذاهایی مثل غذاهای تند، مرکبات، شکلات، نعناع و گوجه فرنگی را شناسایی کرده و از خوردن این غذاها اجتناب کنید.
- وعدههای غذایی کوچکتر و مکرر: بهتر است برای برداشتن فشار از روی معده وعدههای غذایی بزرگ را جایگزین وعدههای غذایی کوچکتر نموده و غذاها را به صورت تعداد بیشتری مصرف کنید.
- هیدراته ماندن: لازم است برای هضم بهتر مواد غذایی در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید، این مسئله میتواند اسید معده را رقیق کنید.
- حذف مصرف الکل: مصرف نوشیدنیهای الکلی به تدریج باعث تضعیف اسفنکتر تحتانی مری شده و موجب تشدید بازگشت اسید معده به مری میشود.
آنچه باید در نظر بگیرید آن است که غذاهای محرک در بین افراد مختلف متفاوت است، بنابراین نگه داشتن یک دفتر خاطرات غذایی میتواند به شناسایی غذاهای خاص تشدید کننده علائم شخصی شما کمک کند.
نکات پیشگیرانه سوزش قلب پس از غذا خوردن
علاوه بر مواردی که در بخش رژیم غذایی به آنها اشاره کردیم حذف غذاهای محرک مثل کافئین، نوشیدنیهایی گازدار، ادویهها، غذاهای چرب و تند و سرخ کردنی یا تقسیم وعدههای غذایی حجیم و بزرگ به وعدههای کوچکتر و سبکتر و خوردن غذا در وعدههای زمانی مکرر نکات دیگری نیز میتواند موجب سوزش قلب شود که پس از خوردن غذا حس میشود.
برای آنکه بتوانید سوزش قلب و رفلاکس خود را کنترل کنید لازم است سرعت غذا خوردن خود را کم کنید و هر لقمه خود را به خوبی بجویید. تند تند غذا خوردن خود میتواند موجب ورود هوای بیشتری به دستگاه گوارش شود و عامل سوزش سر دل باشد.
لازم است حداقل تا یک ساعت بعد از خوردن غذا از درازکشیدن جدا اجتناب نمایید و حتی به گونهای لم ندهید که اسید معده به مری برگردد..
لازم است محیط خواب خود را به گونهای تنظیم کنید که سرتان بالاتر از بالاتنه خود قرار بگیرد. برای همین منظور میتوانید سر تخت را بالا نگه دارید یا از دو بالشت روی هم استفاده کنید تا سرتان در راستای بالاتنه نباشد. میتوانید برای جلوگیری از رفلاکس اسید در طول شب این موارد را انجام دهید تا ریسک بیدار شدن شما با سوزش سر دل کم شود.
- استفاده از دمنوشهای طبیعی و گیاهی
دمنوشهای طبیعی و گیاهی موجب تسکین معده بیمار میشود، این دمنوشها شامل چای زنجبیل و بابونه میشود که دارای فواید گوارشی است. مصرف این نوشیدنیهای طبیعی در برنامه رژیم روزانه میتواند موجب تسکین سوزش قلب شود.
- دانستن زمان مناسب برای دریافت کمک
اگر سوزش سر دل بهطور مداوم یا شدید باشد، نباید نادیده گرفته شود. در صورتیکه علائم شما تداوم یافت، وقت آن است که با متخصصان مجرب در خصوص وضعیت خود مشورت کنید. یک پزشک متخصص با ارائه مشاورههای شخصی ممکن است داروهای تجویزی را برای سوزش معده مزمن توصیه کنند.
روشهای تشخیص سوزش قلب و سوزش سردل
روشهای مختلفی برای تشخیص دلایل سوزش سر دل و درد قلبی وجود دارد که میتواند شامل تنوعی از ارزیابی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و حتی در صورت لزوم آزمایشهای تشخیصی خاص باشد. در ادامه بهطور کامل به هریک از این روشهای تشخیصی به تفضیل اشاره خواهیم کرد:
- سوابق پزشکی:
- لازم است برای کمک بیشتر به پزشک متخصص خود در تشخیص وضعیت شما، اطلاعات مفصلی از علائم احتمالی خود مثل زمان شروع و تشدید نشانهها، فراوانی این علائم و هر الگوی احتمالی در بروز این علائم را در اختیار پزشک متخصص خود قرار دهید.
- ارائه جزئیات خاصی در مورد نوع درد مثل درد سوزشی، تیز، یا مبهم و محل وقوع آن و هر عاملی که باعث تحریک یا کاهش آن میشود را به پزشک متخصص خود ارائه دهید.
- معاینه فیزیکی:
- انجام معاینه فیزیکی در ارزیابی سلامت کلی و شناسایی علائم یا نشانههای تحریک کننده سوزش سر دل یا مشکلات قلبی نقش بسزایی دارد.
- برای همین منظور ممکن است متخصص برای ارزیابی بهتر وضعیت بیمار به صدای قلب وی گوش دهد، فشار خون او را بررسی کند و معاینه شکم وی را برای یافتن علت درد در اولویت قرار دهد.
- تستهای تشخیصی:
- پایش و بررسی PH مری: گاهی لازم است میزان اسید موجود در مری را بسنجید و در صورت ابتلا به رفلاکس اسید علت آن را شناسایی کنید.
- آندوسکوپی: در این روش ارزیابی تشخیصی لولهای مخصوص یا همان آندوسکوپ را که دارای سری دارای دوربین است از طریق دهان وارد دستگاه گوارشی بیمار میکنیم تا مری و معده وی را بررسی کنیم و به کمک این روش مسائلی مانند التهاب یا فتق هیاتال را شناسایی مینماییم.
- مانومتری: این روش تشخیصی به ارزیابی فشار و هماهنگی ماهیچههای مری میپردازد و عملکرد آن را مورد بررسی قرار میدهد.
- الکتروکاردیوگرام: این روش تشخیصی به بررسی و ثبت فعالیت الکتریکی قلب میپردازد و مشکلات احتمالی قلبی را شناسایی میکند.
- آزمایش خون: گاهی ممکن است برای بررسی آسیب قلبی یا نشانگرهای التهاب آزمایش خون انجام داد. این تست به بررسی آنزیمهای قلبی میپردازد و از این طریق آسیبها را بررسی میکنند.
- آزمایشهای درمانی:
- در صورتی که باوجود تمام راهکارهای تشخیصی فوق علت این معضل نامشخص باقی بماند، ممکن است پزشک متخصص برای تشخیص درست یک آزمایش درمانی را پیشنهاد کند. در صورتی که علائم با مصرف داروی رفلاکس اسید بهبود پیدا کند و بیمار بهتر شود، این مسئله میتواند اطلاعات تشخیصی ارزشمندی به متخصص ارائه دهد.
- مشاوره با متخصصین مجرب:
- بسته به ارزیابیهای اولیه انجام شده، ممکن است لازم باشد فرد برای مشکلات گوارشی به متخصصانی مثل متخصص گوارش ارجاع داده شود یا در صورت وجود نگرانیهای مربوط به مشکلات قلبی لازم باشد به متخصصان زبده قلب و عروق مراجعه کند. این متخصصین با بررسی علائم و وضعیت بیمار بهترین تشخیص را ارائه کرده و به بیمار کمک میکند تا بهبود پیدا کند.
همیشه برای تشخیص دقیق و توصیههای مناسب بر اساس وضعیت خاص خود با یک متخصص مراقبتهای بهداشتی مشورت کنید. اگر درد ناگهانی یا شدید قفسه سینه را تجربه کردید، به دنبال مراقبتهای پزشکی اورژانسی باشید، زیرا می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی قلبی باشد.
درمانهای رایج سوزش قلب
درمان سوزش قلب درد قفسه سینه بعد از غذا خوردن به علل اصلی آن بستگی دارد. در ادامه به چندین رویکرد درمانی کلی اشاره خواهیم کرد:
- تغییر در رژیم غذایی: لازم است برای بهبود بیمار از خوردن غذاهای محرکی که علائم را تشدید میکنند مثل غذاهای تند یا چرب خودداری کنید.
- آنتی اسیدها: در صورتی که دچار سوزش قلب بعد از خوردن غذا شدید میتوانید از آنتی اسیدهای بدون نسخه برای خنثی کردن اسید معده استفاده نمایید، این داروها موجب تسکین موقتی بیمار میشود.
- بلاکرهای H2 و مهارکنندههای پمپ پروتون: داروهای این گروه با کم کردن تولید اسید معده باعث بهبودی درد و سوزش مری میشوند.
- در برخی موارد شدید متخصصان مجرب احتمالاً داروهای قویتر یا درمانهای ترکیبی را برای بهبودی بیماران تجویز کند.
- در برخی موارد ممکن است برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری یا ترمیم فتق هیاتال در صورت ابتلای فرد به رفلاکس اسید مزمن عمل جراحی تجویز میشود.
- در صورتی که طبق تشخیص پزشک درد قفسه سینه منشأ قلبی داشته باشد، لازم است برای بهبودی بیمار در صورت ابتلا به بیماری عروق کرونر مداخلاتی مثل آنژیوپلاستی یا قرار دادن استنت صورت بگیرد.
- درمان بیماریهای زمینهای مثل کیسه صفرا، پریکاردیت یا میوکاردیت احتمالاً بسته به تشخیص نیازمند درمانهای خاصی باشد.
سخن پایانی
در نتیجه، سوزش قلب بعد از غذا خوردن یک معضل چندوجهی با منشاء متفاوت است که میتواند ناشی از مشکلات گوارشی مثل رفلاکس اسید مزمن و بیماریهای جدی قلبی باشد، شناخت علائم و مراجعه به موقع به پزشک در نوع درمان این بیماری بسیار مهم است.
اصلاح شیوه زندگی، تغییر در رژیم غذایی، تجویز داروهای تخصصی و در برخی موارد انجام مداخلات جراحی در مدیریت موثر بیماری نقش بسزایی دارد. اذعان به اهمیت رسیدگی به این علائم و برداشتن گامهای پیشگیرانه و پیروی از یک سبک زندگی سالمتر در کاهش ناراحتی و جلوگیری از عوارض احتمالی مرتبط با سوزش سر دل و درد قلبی بسیار مهم است.